Markante momenten Beatrix
Als Beatrix 30 april aftreedt, is zij exact 33 jaar koningin van het Koninkrijk der Nederlanden geweest. Ze vertegenwoordigde Nederland in het buitenland tijdens meer dan vijftig staatsbezoeken. Bij rampen, herdenkingen en vieringen was zij het symbool van nationale eenheid. Meer dan dertig keer las zij de Troonrede voor op Prinsjesdag. Soms zagen we haar als echtgenote, moeder en oma. Hieronder haar koningschap in een serie markante momenten.
Inhuldiging
1980 - Op 30 april wordt Beatrix in de Nieuwe Kerk in Amsterdam ingehuldigd als koningin. In haar inhuldigingsrede zegt ze dat 30 april, de verjaardag van haar moeder, Koninginnedag zal blijven. Tijdens de plechtigheden leveren krakers in het centrum van de stad een ware veldslag met de Mobiele Eenheid. Er heerst woningnood in die tijd en de Amsterdamse kraakbeweging heeft de dag uitgeroepen tot actiedag, onder het motto 'geen woning, geen kroning'. Als een van haar eerste publieke optredens als koningin bezoekt Beatrix een dag na de inhuldiging gewonde ME'ers in het ziekenhuis.
Stormvloedkering gesloten
1986 - Op 4 oktober neemt Beatrix de acht kilometer lange stormvloedkering in de Oosterschelde officieel in gebruik. De dam is het grootste project van de Deltawerken, die Nederland bij extreme weersomstandigheden moeten beschermen tegen het water.
Kus in de Jordaan
1988 - Acht jaar na de inhuldiging duiken Beatrix en haar familie op Koninginnedag spontaan op in de Jordaan. Dit verrassingsbezoek is achter de schermen zorgvuldig voorbereid en is bedoeld als charme-offensief. De 'afstandelijke' Beatrix laat zich op de vrijmarkt spontaan kussen door iemand uit het publiek. Volgens historicus Jan Bank is de kus op de vrijmarkt het symbool van de verzoening met het 'weerbarstige' Amsterdam.
Huldiging Nederland elftal
1988 - Het Nederlands Elftal wint het Europees Kampioenschap voetbal. Op 27 juni ontvangt de koningin coach Rinus Michels en zijn team op Huis ten Bosch. Michels en aanvoerder Ruud Gullit ontvangen een koninklijke onderscheiding.
Staatsbezoek aan Duitsland
1991 - Op 25 april bezoekt koningin Beatrix als eerste buitenlandse staatshoofd het herenigde Duitsland. De vorstin is samen met prins Claus voornamelijk te gast in de vroegere DDR. Van een toeschouwer krijgt de koningin bij de Brandenburger Tor in Berlijn een witte beer, symbool voor de veerkracht van Berlijn.
Bijlmerramp
1992 - Op 4 oktober stort een El Al-toestel neer op twee flats in de Bijlmer. De ramp kost aan tenminste 43 mensen het leven. Koningin Beatrix bezoekt het rampgebied en praat met hulpverleners, slachtoffers en nabestaanden van de ramp.
Overstroming
1993 - In december kampt Limburg met overstromingen na hevige regenval. Beatrix gaat op regenlaarzen het overstroomde gebied in en praat met getroffenen. Bij enkele bewoners gaat ze naar binnen om zelf de schade te aanschouwen.
Kabinet Kok-I
1994 ? In strijd met de adviezen van de fractieleiders en de vorige informateur, Tjeenk Willink, wijst Beatrix in juli Wim Kok aan als informateur. Hoogleraar parlementaire geschiedenis Maas karakteriseert deze keuze als 'de coup van Beatrix'. Kok formeert daarop het eerste paarse kabinet.
50 jaar bevrijding
1995 - Ter gelegenheid van het feit dat de Tweede Wereldoorlog vijftig jaar geleden werd beëindigd, houdt de koningin de 5 mei-rede in de Ridderzaal. De redevoering wordt later aangehaald als een van de redenen om Beatrix in 2005 een eredoctoraat toe te kennen aan de Leidse Universiteit.
Staatsbezoek Indonesië
1995 - Beatrix brengt een precair staatsbezoek aan Indonesië, een vroegere kolonie van Nederland. In een toespraak benoemt zij de gevoeligheden met betrekking tot het koloniale verleden, maar zij biedt geen excuses aan namens Nederland.
Staatsbezoek Israël
1995 - Voor het eerst brengt een Nederlands staatshoofd een staatsbezoek aan Israël. Het bezoek van Beatrix is omstreden, want Israël ligt onder vuur vanwege het Palestijnse vraagstuk. Op 28 maart spreekt ze de Knesset, de Israëlische Tweede Kamer, toe. In de rede relativeert Beatrix de hulp van het Nederlandse volk aan de Joden tijdens de oorlog.
Karelsprijs
1996 - Beatrix krijgt in Aken de prestigieuze Karelsprijs voor haar bijdrage aan de Europese integratie. In de laudatio wordt haar inzet geroemd: "Als politiek denkende en handelende monarch heeft koningin Beatrix al in een vroeg stadium een lans gebroken voor de Europese eenwording."
Prins Claus bedankt Beatrix
1999 - Bij de uitreiking van de Prins Claus Prijs richt prins Claus, die al jaren kampt met gezondheidsproblemen, het woord tot zijn vrouw. "Ik heb zoveel te danken aan mijn vrouw. Ik ben zo blij dat je er bent. U kunt zich niet voorstellen wat ik voel: het is fantastisch. Dank je, Beatrix!"
Werkbezoek Antillen
1999 - Als de koningin na zeven jaar weer de Antillen bezoekt, wil ze op Curaçao met eigen ogen zien welke schade de orkaan Lenny heeft aangericht. Als ze dicht bij de kust komt, wordt ze overspoeld door een grote golf. Met natte haren zet Beatrix haar gesprekken met bewoners voort.
Tentoonstelling Stedelijk Museum
2000 - Beatrix richt als gastconservator een tentoonstelling in het Amsterdamse Stedelijk Museum in onder de titel 'De Voorstelling, Nederlandse kunst in het Stedelijk Paleis'. Haar doel is een overzicht te geven van de naoorlogse Nederlandse beeldende kunst. De beperking die ze zichzelf oplegt, in haar rol als staatshoofd, is dat haar voorkeur niet mag blijken. De tentoonstelling wordt goed bezocht en krijgt veel belangstelling in de pers.
Vuurwerkramp Enschede
2000- Kort na de vuurwerkramp in Enschede, die een woonwijk grotendeels in de as legt, bezoekt koningin Beatrix op 14 mei 2000 het rampgebied. De zichtbaar aangeslagen koningin troost na afloop nabestaanden en slachtoffers.
Brand Volendam
2001- Nederland is geschokt door de nieuwjaarsbrand in een café in Volendam, waarbij veertien jonge mensen om het leven komen. Er zijn tientallen gewonden. In het AMC bezoekt Beatrix gewonden en familieleden van de slachtoffers en toont haar medeleven.
Verloving prins Willem-Alexander en Máxima
2001 - Koningin Beatrix maakt op 30 maart de verloving bekend van haar oudste zoon, prins Willem-Alexander, met Máxima Zorreguieta.
Overlijden prins Claus
2002 - Op 6 oktober 2002 overlijdt prins Claus. Het verdriet over het verlies van haar steun en toeverlaat is zichtbaar tijdens de uitvaartdienst, voorafgaand aan de bijzetting in de grafkelder in de Nieuwe Kerk in Delft.
Geboorte troonopvolgster
2003 - Op 7 december wordt Beatrix' tweede kleinkind geboren: prinses Catharina-Amalia. De dochter van prins Willem-Alexander en prinses Máxima is, na haar vader, de toekomstige troonopvolgster.
Moord op Theo van Gogh
2004 - Na de moord op columnist en filmmaker Theo van Gogh nemen de spanningen tussen allochtonen en autochtonen toe. De koningin wil haar betrokkenheid tonen en bezoekt jongerencentrum Youthzone in Amsterdam. Goed opgeleide allochtonen bereiden daar de oprichting van een denktank voor. Beatrix luistert en spreekt na afloop met de jongeren. Ze benadrukt het belang van gelijkwaardigheid voor alle burgers. Burgemeester Cohen noemt haar bezoek "een belangrijk signaal". Er is ook kritiek, omdat de koningin alleen allochtonen bezoekt.
Overlijden Juliana en Bernhard
2004 - Beatrix verliest in één jaar haar beide ouders. Prinses Juliana overlijdt in maart, prins Bernhard in december. Haar ouders worden bijgezet in de koninklijke grafkelder in de Nieuwe Kerk in Delft.
25-jarig regeringsjubileum
2005 - Op 30 april 2005 viert Beatrix haar 25-jarig regeringsjubileum in Den Haag en Schevingen. Gedurende het jubileumjaar bezoekt ze alle Nederlandse provincies, Aruba en de Antillen. Aan de Leidse Universiteit ontvangt ze een eredoctoraat, omdat ze "haar ambt en het gezag dat haar ambt geniet, voortdurend in dienst heeft gesteld van de vrijheid". In haar toespraak laat de koningin zich uit over haar koningschap. "Ik ben mij ervan bewust dat het ambt alles om mij heen beheerst, actie en reactie bepaalt en woord en daad kleurt. Het koningschap legt beperkingen op, maar schept ook mogelijkheden. Het blijft een voortdurende uitdaging hieraan een maatschappelijke en persoonlijke invulling te geven." In een televisie-interview laat ze merken het koningschap soms ook als last te ervaren.
'Zucht' na Apeldoorn
2009 - Op Koninginnedag in Apeldoorn ontsnapt de koninklijke familie aan een aanslag. Karst T. rijdt met opzet met zijn zwarte Suzuki door de afzettingen en een rij mensen in een poging de koninklijke bus te raken. Zijn dodemansrit eindigt tegen monument de Naald. Zeven omstanders en de dader komen om het leven. De koningin deelt enige uren later op televisie haar ontzetting met het Nederlandse volk in een korte toespraak die ze begint met een diepe zucht.
Balkonscène
2009 - De koningin leest voor de dertigste keer de Troonrede voor en verschijnt na afloop ook voor de dertigste keer met haar familie op het balkon voor het traditionele 'zwaaimoment'.
Paniek op 4 mei
2010 - Tijdens de twee minuten stilte op de Dam veroorzaakt een schreeuwende man paniek in de menigte die de Dodenherdenking bijwoont. Mensen stuiven uiteen en in de chaos raken tientallen mensen gewond. De angst voor een aanslag, na de gebeurtenissen in Apeldoorn, blijkt nog groot. Beatrix besluit, zodra duidelijk is wat er is gebeurd, terug te keren naar de Dam om de herdenking te vervolgen.
2010 - In september verschijnt de eerste tweet van koningin Beatrix op Twitter. Onder redactie van de Rijksvoorlichtingsdienst verstuurt het Koninklijk Huis bijna dagelijks berichten van de Oranjes op twitter.com/KHtweets. De stap is opmerkelijk, omdat koningin Beatrix zich in de kersttoespraak van 2009 nog kritisch uitliet over virtuele contacten. Binnen enkele dagen heeft het Koninklijk Huis op Twitter al ruim 20.000 volgers.
Ski-ongeluk prins Friso
2012 - Op 17 februari, als de koninklijke familie in Oostenrijk is voor de jaarlijkse wintersportvakantie, raakt prins Friso tijdens het off-piste skiën bedolven onder een lawine. Reddingswerker halen hem na 25 minuten onder de sneeuw vandaan, maar slagen er niet in de prins bij bewustzijn te brengen. Friso blijkt zwaar hersenletsel te hebben opgelopen en de kans dat hij uit zijn coma ontwaakt is volgens de behandeld artsen in Innsbruck gering. De koninklijke familie toont zich gezamenlijk sterk en besluit hem over te laten brengen naar een ziekenhuis in Londen, de woonplaats van Friso en zijn gezin. Beatrix en prinses Mabel, de vrouw van Friso, laten enkele weken later via de Rijksvoorlichtingsdienst weten dat alle blijken van medeleven van het Nederlandse volk hen tot steun zijn geweest.