'We zijn net begonnen te verwerken'
Door correspondent Robert Portier
De explosie in de Nieuw-Zeelandse Pike River-mijn was te voorkomen en werd veroorzaakt doordat de mijn te snel wilde werken. Dat blijkt uit het officiële onderzoek naar de mijnramp. Vandaag is het twee jaar geleden dat 29 kompels omkwamen bij een explosie in de mijn.
De eigenaren van de mijn hadden chronisch geldtekort en namen het daarom niet zo nauw met de veiligheid. De afvoer- en ventilatiesystemen waren niet toereikend om alle gassen af te voeren. Voorafgaand aan de explosie waren er 21 meldingen geweest van explosieve hoeveelheden gas in de mijn.
De conclusies kwamen bij de nabestaanden hard aan, maar zorgden ook voor opluchting: wie weet worden de eigenaars ter verantwoording geroepen.
Herdenking
Twee jaar na de grootste mijnramp uit de recente Nieuw-Zeelands geschiedenis zijn de emoties nog lang niet verwerkt. Vandaag komen naar verwachting 180 leden van de families van de slachtoffers bij de ingang van de mijn bijeen voor een herdenking. Om 15.44 uur, het tijdstip van de explosie, wordt een minuut stilte gehouden.
"Ik slaap slecht, ik huil veel en dan zie ik zijn gezicht", zegt Bernie Monk, die zijn zoon Michael verloor. In de hal van zijn hotel staat een foto van de overleden zoon, in de bar hangt zijn laatste rugbyshirt.
"Het waren twee afschuwelijke jaren", zegt Kim Joynson. Zij verloor haar man. De kinderen, 11 en 15, ontwikkelden na zijn dood emotionele stoornissen. "We zijn eigenlijk pas net begonnen om het allemaal te verwerken."
Johnny Kaily en Chalotte Taylor komen bloemen leggen bij de grafsteen van Joseph Dunbar. "Vandaag was hij jarig geweest", vertellen ze. Dunbar was met zijn 17 jaar het jongste slachtoffer. Hij zou een paar dagen na zijn verjaardag beginnen, maar had om een rondleiding gevraagd om goed voorbereid aan zijn baan te kunnen beginnen.
Lichamen bergen
Bij de toegangsweg naar de mijn is een monument verrezen. Rond een herdenkingsplaquette zijn 29 rotsen neergelegd, eentje voor elk slachtoffer. Ze zijn voorzien van persoonlijke versierselen. De dag voor de herdenking is het er druk. Families komen af en aan. Sommigen hebben een picknickmand meegenomen.
Na de explosie werd de mijn afgesloten, omdat de kans op een nieuwe ontploffing te groot werd geacht. De lichamen liggen nog altijd in de mijnschachten. Onder de familieleden heerst daarover enorme frustratie. Er zijn verschillende theorieën over, variërend van gebrek aan interesse of geld tot het toedekken van de oorzaak.
Uiteindelijk willen nabestaanden maar één ding: dat de lichamen worden geborgen. Omdat de overheid en de mijneigenaar nog altijd niet met een plan zijn gekomen voor het bergen van de slachtoffers, schakelde Bernie Monk zelf een team van experts in. "Voor mij voelt het alsof mijn zoon op een plaats delict ligt. Hij moet gewoon terug komen. Dan kunnen we pas afscheid nemen."