Censuur van de Iraanse 'knip- en plakambtenaren'

Blader door een willekeurig krantje en de blote benen van Maria Sjarapova of de ietwat uitdagende decolleté van Catherina Zeta Jones vallen je niet eens op. Hoe anders is dat in de Iraanse hoofdstad Teheran. Daar springt al het vrouwelijk naakt direct in het oog. Maar niet omdat er zoveel bloot te zien is. Integendeel. Alle benen, schouders en billen zijn afgeplakt met felle blauwe stickers. Want o wee als je in aanraking komt met seksueel getinte advertenties.

Het overkwam correspondent Thomas Erdbrink bijna elke dag in Teheran. De nrc.next werd keurig bij hem thuisbezorgd, maar niet voordat het Iraanse Censuurbureau eerst zorgvuldig de hele krant had gescand op mogelijk 'erotiserende' plaatjes uit het verderfelijke westen.

"Met name als je naar de kunstpagina's ging, waar de blote vrouwen zich meestal bevinden, dan vond je daar inderdaad die blauwe stickers van de 'knip- en plakambtenaren' van het Iraanse censuurbureau", zegt Erdbrink in gesprek met verslaggever Martijn van der Zande (beluister de hele reportage hier rechts).

Expositie

Fotograaf Jan Dirk van der Burg raakte erdoor gefascineerd. "Jarenlang heb ik de oudpapierbak van Thomas doorgespit. De kranten die hier liggen zijn een selectie van het beste werk van de Iraanse censuurdienst," zegt Van der Burg.

Met 'hier' bedoelt Van der Burg het Persmuseum te Amsterdam, waar de verzameling wordt geëxposeerd onder de titel 'Censorship Daily'. Bekijk hier rechts een slideshow van een aantal van de krantenpagina's.

'Big Brother is watching you'

Erdbrink schreef er zelf een verhaal bij, waarin hij ook verklaart hoe het Iraanse censuurapparaat in elkaar steekt:

"De gedachte achter de censuur is simpel. De Iraanse staatsislam schrijft voor dat de burger tegen zichzelf in bescherming genomen dient te worden. Het individu is gevoelig voor corruptie, menen de geestelijk leiders, dus moet de staat als een strenge vader controle hebben over de afstandsbediening, de websites en de kleding- en drankkeuze van zijn kudde. De perfecte islamitische maatschappij is maakbaar, vinden de mannen die hier de baas zijn. Niet helemaal toevallig zijn ze vaak opgeleid als ingenieur of theoloog.

Big brother is watching you, zelfs als je de NRC leest, was de boodschap van de Iraanse knip- en plakambtenaren. Hoewel ik hen ondanks diverse pogingen nooit te spreken heb gekregen, heb ik gehoord dat het voornamelijk religieuze studenten waren die samen in een grote hal alle post doorwerkten. Iemand vertelde me dat ze het werk niet langer dan drie maanden mochten doen omdat ze anders zelf 'gecorrumpeerd' raakten."

Het hele verhaal is terug te vinden in de papieren versie van nrc.next.

Door: Emil