Compliment helpt tegen pesten

Door onderwijsredacteur Joséphine Truijman

Pesters en hun slachtoffers krijgen vanaf dit schooljaar met een nieuwe aanpak te maken. Zeventig basisscholen starten met een nieuwe methode die het pesten de kop moet indrukken. Het zogenoemde KiVa-programma is afkomstig uit Finland. Daar wordt op de deelnemende basisscholen 40 procent minder gepest.

De klas krijgt tien lessen over groepsvorming. Als een kind daarna nog gepest wordt, stelt de leraar een 'steungroep' samen. Die bestaat uit pesters en meelopers, en vriendjes van het slachtoffer. In die groep worden dan afspraken gemaakt over welk gedrag de groep zelf kan veranderen zodat het gepeste kind weer met plezier naar school gaat. Het kunnen kleine dingen zijn, zoals mee laten doen met voetballen op het schoolplein of goedemorgen zeggen. Als dat lukt, krijgt de groep een compliment.

'Niet persoonlijk'

Hoogleraar sociologie René Veenstra van de Rijksuniversiteit Groningen gaat onderzoeken of het KiVa-programma ook in Nederland werkt. "Iedereen is gevoelig voor het krijgen van complimenten, dat werkt vaak uitstekend", zegt Veenstra. "Ook zorg je ervoor dat het niet persoonlijk wordt. Wie precies wat heeft gedaan, is dan niet meer belangrijk."

In Nederland zijn al veel anti-pestprogramma's. "Het grote verschil met andere programma's is dat die zich meer richten op het weerbaar maken van slachtoffers en het aanpakken van pesters", zegt Veenstra. "Van al deze programma's is wetenschappelijk nooit bewezen dat het werkt. Het bijzondere is dat we nu iets onderzoeken dat in het buitenland in ieder geval resultaat oplevert."

Subsidie

De helft van de Finse basisscholen gebruikt het anti-pestprogramma. Het Nederlandse ministerie van Onderwijs heeft 1 miljoen euro subsidie gegeven aan het project. In het najaar van 2014 worden de resultaten verwacht.