De Syrische oppositie in kaart
In Syrië moeten de troepen zich vandaag terugtrekken uit de steden, volgens het vredesplan van VN-bemiddelaar Kofi Annan. Over twee dagen moet dan het staakt-het-vuren ingaan. Toch is de kans dat de wapens worden neergelegd en een politieke dialoog op gang komt, uiterst klein. De Syrische regering rekt tijd met extra eisen. En de oppositie en de rebellen zijn hopeloos verdeeld.
De Syrische oppositie bestaat in feite uit drie groepen, waarbinnen steeds nieuwe splintergroepen worden opgericht.
De Syrische Nationale Raad (SNC)
De Syrische Nationale Raad wordt door het Westen erkend als de legitieme vertegenwoordiger van het Syrische volk. Formeel is het een coalitie van zeven oppositiegroepen. Hun hoofdkantoor is in Turkije.
De SNC streeft naar nationale eenheid en wil etnische strijd voorkomen, maar volgens critici wordt de raad gedomineerd door de Syrische Moslimbroederschap. Sommigen spreken zelfs over salafisten, extreem religieuze moslims. Het is een "dekmantel voor fanatici die zich verstoppen achter een vernis van domme liberalen", zegt oppositieleider Kamal al-Labwani, die vorige maand uit de SNC stapte.
Ook is er onvrede over de voorzitter, Barhan Ghalioun, die te autocratisch zou zijn. "Ghalioun schreef zijn laatste toespraak in Istanbul en liet hem ons niet lezen. Daarna ging hij naar Kofi Annan en liet hij ons dat niet weten. Het is een ramp. Ik kan niet ergens zijn, waar ik word behandeld als een non-entiteit", aldus mensenrechtenadvocaat Haitham al-Maleh, die ook uit de raad is gestapt.
Formeel is de SNC tegen gewelddadige revolutie en tegen buitenlandse militaire inmenging, maar omdat het Vrije Syrische Leger nu eenmaal een feit is, probeert de raad toch samen te werken met deze rebellen.
Daarvoor heeft de raad een militair bureau opgericht, een soort ministerie van Defensie. Geld dat uit het buitenland komt, voor militaire training en communicatieapparatuur (en mogelijk wapens), zou op dit ministerie moeten worden besteed voor de rebellen.
Vrije Syrische Leger (FSA)
Het Vrije Syrische Leger werd in augustus in Turkije opgericht door gedeserteerde militairen. Volgens de leider, voormalig luchtmachtkolonel Riyad al-Asaad, heeft hij 15.000 man onder zijn commando. Analisten denken dat het er maar 7000 zijn. Het vergt veel moed van Syrische militairen om te deserteren, omdat hun familieleden vaak zwaar worden gestraft door regeringsmilities.
De rebellen staan niet te popelen om samen te werken met de Syrische Nationale Raad. Formeel hebben ze sinds kort een verbindingskantoor en willen ze samen het Vrije Syrische Leger professionaliseren.
In werkelijkheid bestaat het rebellenleger uit verschillende groepen die grotendeels hun eigen gang gaan. Lokale groepen, vooral in Homs en Hama, zouden nauwelijks contact hebben met de rebellenleiders in Turkije.
Sommige rebellen maken zich volgens mensenrechtenorganisaties ook schuldig aan ernstige misdaden. Daarbij zou het vaak gaan om wraakacties tegen familieleden van de Shabiha, de gehate milities van de regering Assad.
Nationale Coördinatie Comité (NCC)
Het Nationale Coördinatie Comité bestaat uit meerdere politieke partijen, Koerdische organisaties en onafhankelijke activisten. De leden zijn zeer divers, van oudere dissidenten tot jonge, moderne activisten. De organisatie zit in de Syrische hoofdstad Damascus en wordt door de regering gedoogd.
Het NCC wil zich niet verbinden met de Syrische Nationale Raad in Turkije, omdat die in hun ogen te veel onder de invloed staat van de Moslimbroederschap.
Critici vinden het comité te gematigd, omdat het als enige nog steeds streeft naar een dialoog met de regering. Het NCC stelt daaraan wel voorwaarden: een dialoog is pas mogelijk als president Assad de militairen uit de straat terugtrekt, geen vreedzame demonstranties meer verstoort en alle politieke gevangenen vrijlaat.
Anders dan de rebellen is het comité ook tegen elke vorm van buitenlandse militaire inmenging, zoals een no-fly-zone. ''De slogan 'omverwerping van het bewind' is onpraktisch, onrealistisch en nutteloos", aldus een woordvoerder. Tot nu toe zijn de politici binnen de NCC erin geslaagd zich niet te laten inkapselen door de regering, die sommigen zelfs ministersposten zou hebben beloofd. Ook pogingen van de regering om een gesprek aan te gaan met de NCC zijn tot nu toe afgewezen. Volgens het comite probeert Assad tijd te winnen om de Syrische opstand volledig neer te slaan.