Rahul Gandhi stelt teleur
Door correspondent Lucas Waagmeester in India
Een zware tegenslag voor India's regerende Congres-partij. Bij regionale verkiezingen in de grootste deelstaat van het land, Uttar Pradesh, komt Congres niet verder dan de vierde plek. De partij had een zware troef ingezet: de jongste politiek actieve telg uit de Gandhi-dynastie Rahul Gandhi zou een overwinning brengen. Maar hij faalde.
Rahul wordt gezien als een mogelijk toekomstige premier van India. Maar dan moest hij eerst overtuigen als partijleider en stemmentrekker van de Congres-partij. De verkiezingen in Uttar Pradesh zouden voor hem een mooie springplank zijn, was de gedachte van de Congres-partij.
Als zoon van de vermoorde oud-premier Rajiv en huidig partijleider Sonia Gandhi wordt automatisch naar Rahul gekeken als een mogelijk nieuwe leider. Vier generaties voorouders gingen hem voor, tot de Indiase eerste premier Jawaharlal Nehru aan toe. De afgelopen maanden waagde Rahul de sprong en voerde hij actief campagne in Uttar Pradesh.
De nu 41-jarige Rahul trok niet eerder zoveel aandacht. Maar vandaag blijkt na de eerste exit-polls al dat hij nog niet de gewenste magneet is voor de Indiase kiezer.
Populistisch
De kiezer in Uttar Pradesh koos opnieuw voor populistischere, regionale partijen. Vijf jaar geleden kwam de 'koningin van de onaanraakbaren' Mayawati aan de macht in Uttar Pradesh. Deze vrouw uit de laagste kaste wist de vele arme kiezers in de deelstaat te paaien met vergaande beloften voor de onderklasse.
Veel daarvan kwamen niet uit en nu is de regionale Socialistische Partij de grote winnaar. Ook hier grote beloften, zoals elektriciteit voor ieder huishouden in Uttar Pradesh. Een belofte die in de straatarme deelstaat onmogelijk te verwezenlijken is, zeker omdat ze tijdens de campagne nergens werd onderbouwd met plannen voor nieuwe centrales.
Rahul Gandhi had tijdens de campagne een evenwichtiger verhaal, maar hij bleek niet opgewassen tegen het populistische geweld van de regionale partijen.
Klein India
De uitslag van vandaag heeft zijn weerslag op de landelijke politiek. Uttar Pradesh is in alles 'klein India'. De enorme bevolkingsdruk, de onmacht van de politiek om de economie te sturen, de corruptie, de deelstaat van 200 miljoen zielen wordt altijd gezien als een proeftuin voor ontwikkelingen op landelijk niveau. Een verlies voor de Congres-partij is dus een harde waarschuwing.
Ook in Delhi heeft de partij het moeilijk. De Congres-regering die sinds 2009 aan de macht is, krijgt maar weinig voor elkaar en wordt geplaagd door immense corruptieschandalen. Indiase commentatoren schreven al eens dat Rahul Gandhi premier Singh misschien halverwege de regeringsperiode moet vervangen. Singh wordt later dit jaar 80 jaar, Gandhi zou de Congres-regering wellicht een frisse start kunnen geven.
Halve finale
Maar na de teleurstelling van Uttar Pradesh lijkt de kans klein dat Rahul meteen op het hoogste podium wordt getild. De deelstaatverkiezing werd gezien als een 'halve finale' voor de kroonprins van de Congres-partij. De finale zou volgen bij de volgende landelijke verkiezingen in 2014.
Voorlopig neemt de Congres-partij Rahul in bescherming. Gisteren al verschenen hoge partijfunctionarissen op televisie om uit te leggen dat Rahul niet verantwoordelijk was voor de campagnestrategie. Het verlies ligt dus niet aan hem, is de boodschap.
De jonge Gandhi kwam tijdens de campagne energiek over, sprak heldere taal en er zal geen Indiër zijn die hem niet sympathiek vindt. Wil hij in 2014 toch doorbreken, moet het politieke instinct dat zo diep in zijn wortels zit nog worden wakker geschud.