'Je moet tegen een beetje kou kunnen'

Door verslaggever Pauline Broekema

"Kijk, daar", wijst akkerbouwer Boelo ten Have naar het stucwerk van het monumentale woonhuis van zijn boerderij in het Groningse Drieborg. Je kunt inderdaad precies zien waar hij en zijn vrouw begonnen zijn. Vele tientallen meters verderop ziet het er een stuk gladder uit. Al doende leerden ze.

Het is een prachtig akkerbouwbedrijf. Met een schuur, zo groot als een kathedraal. Maar onpraktisch voor landbouwmachines en met een vloer die de last van de huidige oogstopbrengst niet meer kan dragen. Het woonhuis en de schuren zijn in het midden van de negentiende eeuw door Ten Haves overgrootvader gebouwd. In de hal (met houten pilaren, een gemarmerde trap, lambrisering en een bewerkt plafond) hangen vergeelde foto's van hun voorouders.

Loodgieter

Het echtpaar geniet van het huis en draagt de lasten ervan. Omdat het heerlijk wonen is en ze graag het familiebezit in ere houden. Maar het valt niet mee. Wonen in zo'n grote Oost-Groningse boerderij vereist discipline. Altijd de deur achter je dicht. "Je moet tegen een beetje kou kunnen", zegt ten Have.

Onverwarmd zijn de hal, de tientallen meters lange gang naar de schuur, de serre en de schuren. Van een vochtplek in het plafond moet je niet schrikken. Niet bang zijn voor je boerderij en tegen een paar scheuren kunnen. Dat neemt niet weg dat ze wel eens met angst in het hart op de bank zitten. Vooral als het hard regent of waait.

Het dak is pas gedaan. "Dat heb ik uitbesteed. Dat kan ik niet." Veel ander werk heeft hij zichzelf geleerd. Zoals een loodgietersklus en ornamenten voor de gevel maken.

Handig

De gepensioneerde akkerbouwer Ko Blok woont in het naburige Nieuw Beerta. Een deel van de schuur is zijn werkplaats. "Ik gooi niks weg. Alles kan ik hergebruiken." De dakrand van zijn woonhuis heeft een houten ornamentenlijst. Die heeft hij zelf gerestaureerd. Laatst nog kocht hij reservepannen. Je weet het nooit, één storm en er sneuvelen tientallen dakpannen, voor je het weet zit je zonder. Blok is erg handig, hij kan bijna alles zelf. "Daarom kunnen we hier blijven wonen."

Wil je je boerderij behouden, dan moet je het buitenwerk heel goed bijhouden, weten de bewoners van deze monumenten. Iedere lekkage, iedere gebroken pan, iedere kapotte afvoer meteen aanpakken.

Ten Have is één van de drijvende krachten achter de Boerderijenstichting Groningen, die adviezen geeft over restauratie, onderhoud en hergebruik. Hij gaat ons voor naar de woonkamer. Met voorzetramen. "Die besparen me al snel 1500 kuub gas per jaar. Maar liever had ik thermopane en nieuwe kozijnen. Dit is nog wat behelpen."

Zo gaat dat nu eenmaal. Genoegen nemen met wat je hebt. En niet gaan voor het gelikte interieur uit één van de bladen. Daarom zullen het verlaagde plafond in de woonkamer en de betimmerde kasten uit de jaren zestig nog even blijven. "Alles op z'n tijd."

Slingertuin

Hij doet ons uitgeleide en laat de tuin nog even zien. Een traditionele slingertuin met een vijver. De boerderij ligt middenin de velden aan een doodlopende weg. Ondanks de motregen is het uitzicht adembenemend. "Kom nog maar eens terug als het zomer is", zegt hij "dan zie je helemaal waar we dit voor doen".