Krimpgemeenten kopen huis particulier
Door redacteur Jikke Zijlstra
Minstens twee krimpgemeenten in Nederland schieten particuliere eigenaren van koophuizen te hulp. In overleg met de woningbezitters willen onder meer Heerlen en Winschoten de woningen opkopen, samen met de provincie en het bedrijfsleven. De huizen moeten vervolgens worden verhuurd, opgeknapt of gesloopt.
Woningbezitters in krimpgebieden ondervinden steeds meer de gevolgen van ontvolking. De verwachting is dat de komende jaren de bevolking van Zuidoost-Limburg met twintig procent afneemt. Daarom staan huizen vaak langdurig te koop en regelmatig worden ze helemaal niet verkocht.
Bovendien daalt de waarde van de huizen. Soms kunnen eigenaren hun huis niet goed onderhouden wegens geldgebrek. Dat heeft een negatief effect op de waarde van omliggende woningen. Steeds vaker worden huizen verkocht via een executieveiling.
Tegen criminelen
In de Heerlense wijk Vrieheide gebeurt dit in toenemende mate. Werden in 2009 nog zo'n 15 huizen via de veiling verkocht, momenteel gaat het om een woning per week, meldt de gemeente. De huizen worden voor zo'n 30.000 euro gekocht, in negen van de tien keer door criminelen. Zij gebruiken de huizen voor hennepteelt, mensenhandel of het witwassen van geld. Dat leidt tot veel woonoverlast, zeggen de wijkbewoners.
"De waarde van het woningbezit daalt. Het wordt aantrekkelijk voor het illegale circuit om zich in te kopen. Tegelijkertijd kan niemand ingrijpen, omdat niemand hier toezicht op houdt," zegt een projectleider van de gemeente Heerlen.
"Dus vindt de gemeente dat zij moet proberen te helpen (pdf). Niet alleen door woningen op te kopen, maar ook door gesprekken te voeren met bewoners en subsidies of leningen te verstrekken aan woningbezitters zodat ze zelf hun huis kunnen opknappen."
Geld en coaches
Om de problemen te lijf te gaan, stelde de gemeente Heerlen samen met de provincie, buurgemeenten, de Rabobank en bewoners een plan op met elf maatregelen. Eén daarvan is het opkopen van koophuizen.
Zo'n 800 tot 1000 woningen komen op termijn daarvoor in aanmerking. Vooralsnog trekt de gemeente 300.000 euro uit voor de aankoop van zes tot acht woningen. Verder gaan gezinscoaches zo'n vijftig gezinnen helpen om te voorkomen dat hun huis op de executieveiling verkocht wordt.
In Winschoten in Oost-Groningen gaat het om acht tot tien woningen in de Bomenbuurt. Hiervoor trekken de provincie en gemeente in totaal 1,7 miljoen euro uit. Ook kunnen de woningeigenaren tegen heel lage rentes een lening afsluiten voor het opknappen van hun woning. De gemeenteraad moet nog wel instemmen met de plannen.
Taak
Het is voor het eerst dat gemeenten, provincies en het bedrijfsleven particuliere woningbezitters in krimpgebieden te hulp schieten. Tot nu toe werd vooral ingegrepen in wijken met huurwoningen van corporaties, bijvoorbeeld door te slopen, maar nu de problemen zich ook voordoen in wijken met veel koophuizen, zien de twee gemeenten het als hun maatschappelijke taak om in te grijpen.