'Kadhafi's Pentagon' kent netwerk van tunnels

Onder de gebouwen van Kadhafi's hoofdkwartier in Tripoli gaat een groot netwerk van tunnels schuil, waarvan sommigen vele kilometers lang zijn. Op deze manier kan de Libische kolonel op het laatste moment gevlucht zijn toen de opstandelingen het complex innamen.

Bab al-Azizyah, de Schitterende Poort, was ooit gebouwd door koning Idris van Libië. Na de revolutie nam Kadhafi er zijn intrek en liet het uitbreiden tot een complex van zes vierkante kilometer groot.

Volgens David Blundy, schrijver van een boek over de revolutie van Kadhafi, was het gebouw "beveiligd als een gevangenis, maar luxe als een vijfsterrenhotel". Metersdikke muren, voorzien van sensoren, alarmsystemen en infraroodcamera's beschermden het complex, waar Kadhafi met zijn gezin in opulente rijkdom woonde in een gebouw van twee verdiepingen.

Bezoekers, zoals de buitenlandse hoogwaardigheidsbekleders die Kadhafi zo graag feteerde toen hij tijdelijk weer in de gratie was bij het Westen, werden ontvangen in een bedoeïenentent in het complex, die vlak bij het woongedeelte en de tennisbanen opgezet was.

Gouden vuist

Hart van het complex was het Huis van Verzet, de ruïne van het oude huis van Kadhafi. Het gebouw was in 1986 door de Amerikanen gebombardeerd na een Libische aanslag op Amerikaanse militairen in Duitsland. Kadhafi liet de zwartgeblakerde muren staan als symbool van zijn verzet tegen de wereldmacht.

Voor het huis plaatste hij een standbeeld van een gouden vuist die een Amerikaanse straaljager verbrijzelt. Kadhafi gebruikte het de afgelopen tijd graag als achtergrond bij zijn strijdlustige toespraken.

Ook in dit conflict nam de NAVO het complex weer onder vuur. Meerdere gebouwen, zoals het communicatiecentrum en loodsen met militair materieel, werden eerder dit jaar kapotgebombardeerd.

Tunnels

Het complex werd namelijk ook gebruikt als militair hoofdkwartier. Er waren barakken en ondergrondse bunkers gevestigd en de binnenplaats werd gedomineerd door het enorme staketsel van een zendmast, waarmee de kolonel contact onderhield met generaals in het veld.

"Dit was Kadhafi's Pentagon", stelt Noman Benotman, een Libisch lid van een Londense denktank. Volgens hem konden de tunnels onder het complex gebruikt worden om de troepen te bevoorraden als het complex omsingeld was.

En om te vluchten als de muren vielen. Een lid van de Libische verzetsmacht stelde dat sommige tunnels wel 30 kilometer lang zijn en uitkomen bij de zee.