Indonesische verpleegkundigen naar de rechter om misleiding en uitbuiting

• Fitria Jelyta

  redacteur Nieuws & Co

In Breda dient vandaag een rechtszaak die vijftien Indonesische verpleegkundestudenten hebben aangespannen tegen hogeschool Avans+. Ze spreken van misleiding, nalatigheid, machtsmisbruik en economische uitbuiting.

Het gaat om verpleegkundigen die via een leerwerktraject van Avans+ en het bemiddelingsbedrijf Your Medical Matchmaker (Yomema) vanaf 2021 naar Nederland kwamen. Voor het volgen van dit traject ontvingen ze een studiebeurs van 950 euro per maand.

Daarnaast was hun een verhuiskostenvergoeding van netto 7750 euro toegezegd, maar dat geld hebben ze nooit gekregen. Volgens Avans+ bleek dat de vergoeding uiteindelijk niet mogelijk was vanwege de belastingregels in Nederland.

Verplicht werken én stagelopen

"Voor dit traject moest ik twee dagen als verzorger werken bij een ouderenzorginstelling, twee dagen verplicht stagelopen als onderdeel van de opleiding en twee dagen lessen volgen. Ik had maar één dag in de week vrij. En dit moest ik dan vier jaar lang volhouden", zegt Annisa Fitri.

Bij de hogeschool volgde zij samen met andere Indonesische studenten de opleiding Bachelor of Nursing - International. "Het werk dat ik voor mijn stage deed, werd niet betaald. En met een studievisum mag je maximaal 16 uur per week werken. Maar ik werkte dus eigenlijk veel meer."

Toen de Arbeidsinspectie langskwam bij de zorginstellingen waar ze werkten en stageliepen, besloot een aantal studenten om hun verhaal te doen. Ondertussen werden sommigen door bemiddelingsbedrijf Yomema verzocht om zich niet negatief uit te laten over het traject. Dit zou slechte gevolgen hebben voor de verpleegkundigen die in Indonesië op hun studievisum wachtten. Ruim 200 Indonesische studenten zijn via dit programma naar Nederland gehaald.

Avans+ betreurt gang naar de rechter

Na het bezoek van de Arbeidsinspectie en berichten in de media over de misstanden beloofde Avans+ het programma te verbeteren. Zo konden de studenten één dag per week les volgen, in plaats van twee.

In november maakte het schoolbestuur van Avans+ bekend dat de opleiding wordt stopgezet. Volgens de hogeschool is het niet langer haalbaar om in de 'huidige omstandigheden' Indonesische studenten op te leiden voor het Nederlandse bachelor-diploma. Een deel van de studenten die er nog zijn, krijgen wel de kans om hun opleiding af te maken.

Avans+ zegt in een reactie dat de instelling het betreurt dat de studenten de school verwijten niet goed voor hen te hebben gezorgd en dat zij te weinig kostenvergoeding zouden hebben ontvangen of schade zouden hebben geleden. Het bestuur zegt dat het met de beste bedoelingen heeft gehandeld, maar erkent wel dat "een aantal vooraf gemaakte afspraken op een andere manier zijn ingevuld" en dat studenten "daardoor ongemak hebben ervaren".

Dat zou te maken hebben met onduidelijkheden in de beginfase van het project. "Wij vinden het jammer dat de studenten deze stap naar de rechter hebben gezet, hetgeen een constructieve dialoog moeilijk maakt."

Zelf baan gezocht

Uiteindelijk besloot Fitri om met het traject te stoppen, omdat ze niet de begeleiding kreeg waar ze op hoopte. "Ik begon op eigen initiatief te solliciteren bij verschillende zorginstellingen", zegt ze. "In het begin was het moeilijk, maar sinds januari heb ik een leuke baan in de ouderenzorg en heb ik een geldig werkvisum."

Via vakbond FNV Zorg & Welzijn werd zij in contact gebracht met de advocaat die haar nu bijstaat in haar civiele rechtszaak tegen Avans+. Samen met veertien andere studenten eist ze de verhuiskostenvergoeding van 7750 euro, die hen eerder werd beloofd.

De uitspraak van de rechter wordt begin 2025 verwacht.