Ruim 800 vooraanstaande christenen ondertekenen verklaring tegen 'extreem-rechts'

• Bauke Haanstra

"Een christelijke levensovertuiging kan onmogelijk samengaan met een extreemrechtse ideologie." Het is de belangrijkste zin uit een verklaring die is ondertekend door 843 vooraanstaande christenen in Nederland, hoofdzakelijk predikanten maar ook andere theologen. In de verklaring worden de PVV en Forum voor Democratie specifiek genoemd.

Initiatiefnemer van de verklaring is Harmen Niemeijer-Scheffer. Hij is directeur van Micha Nederland, een netwerk van christelijke non-profitorganisaties. Niemeijer-Scheffer heeft met de verklaring een belangrijk doel: "We willen een duidelijke ondergrens stellen, het evangelie en extreemrechts gaan niet samen. In Duitsland heeft de Katholieke Kerk zoiets al eerder gezegd."

Toch hoopt de directeur in contact te blijven met christenen die op radicaal-rechtse partijen stemmen: "We willen wel in verbinding blijven, we zien dit echt als de start van een gesprek."

Niemeijer-Scheffer, die in Amersfoort voor GroenLinks in de gemeenteraad zit, wil duidelijk maken dat een stem op de PVV niet betekent dat je geen christen meer bent. "Ik hoor dat veel mensen zich zorgen maken en dat mag natuurlijk. Je moet je alleen wel afvragen of je de vluchteling of moslim als schuldige moet aanwijzen."

Bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen stemde bijna een kwart van de christelijke stemmers op de PVV. Begrijpelijk, vindt de conservatieve evangelist Daniël van Deutekom, die de verklaring bewust niet heeft ondertekend. Ook hij zegt dat naastenliefde belangrijk is: "Maar de verklaring stelt ten onrechte geen prioriteiten in de naastenliefde. Ze stellen liefde voor je buurman gelijk aan liefde voor iemand uit een ver land."

Van Deutekom werd kort na de Tweede Kamerverkiezingen al eens geïnterviewd door het Nederlands Dagblad over zijn stemkeuze. Daarop kreeg hij toen vervelende reacties vanuit christelijk Nederland. Hij vreest dan ook dat de nu verspreide verklaring bijdraagt aan polarisatie. "We moeten als christenen niet tegenover elkaar komen te staan. Politiek is een bijzaak, het gaat vooral om het geloven in Jezus en God."

Kritisch zijn tegenover migratie is volgens Van Deutekom goed te combineren met zijn geloof: "Het is niet onchristelijk om realistisch te zijn over wie je binnenlaat. In een wereld waarin miljoenen christenen en lhbti'ers vervolgd worden, is het realistisch om voorkeur te geven aan asielzoekers die onze liefde voor vrijheid en gerechtigheid delen."

Studiemateriaal

Intussen hoopt Harmen Niemeijer-Scheffer dat zijn verklaring het gesprek opent in kerkbesturen in het hele land: "Ik ben benieuwd hoe die gesprekken gaan. Kerkverbanden moeten zich echt afvragen hoe ze zich hiertegenover verhouden. Ik verwacht dat het de komende maanden nog wel op hun agenda's blijft staan."

Micha Nederland ontwikkelt momenteel studiemateriaal waarmee kerken leren omgaan met radicaal-rechtse ideeën. Wanneer dat materiaal beschikbaar is, kan de organisatie nog niet zeggen.