Tamirat Tola heeft de olympische marathon gewonnen. De wereldkampioen van 2022 passeerde de finish in een olympisch record van 2.06.26.
Het zilver was voor Bashir Abdi. De Belg die zich drie jaar geleden in Tokio dankzij de hulp van de Nederlander Abdi Nageeye verzekerde van een bronzen medaille, klokte 2.06.47. De derde plaats ging ditmaal naar de Keniaan Benson Kipruto (2,07.00).
Nageeye stapte twee kilometer voor de eindstreep uit, op het moment dat hij op de 41e plek liep, Khalid Choukoud werd 58e in 2.25,25.
Nageeye was een van de prominente uitvallers op de klassieke afstand van 42.195 meter. De marathon van hartje centrum naar Versailles en weer terug was een eerbetoon aan de duizenden Parijse vrouwen die in oktober 1789, tijdens de Franse Revolutie, naar het paleis van Lodewijk de Zestiende togen om te protesteren tegen de hoge broodprijzen. De race leidde grotendeels over de route die de woedende menigte 234 jaar geleden aflegde.
Dat oog voor historisch besef, uit de koker van het organisatiecomité van Parijs 2024, had tot gevolg dat de 81 atleten een loodzwaar heuvelachtig parcours voor de kiezen kregen, dat niet minder dan 436 hoogtemeters telde.
De weersomstandigheden, 19 graden en windstil, waren een extra complicerende factor. Nageeye, drie jaar geleden winnaar van olympisch zilver, had zich tegen de warmte gewapend door te starten met een haarband waarin koelingselementen waren aangebracht. Het hielp Nageeye niet in zijn poging een stempel op de wedstrijd te drukken.
Nageeye hield daarmee een patroon in stand. De in Mogadishu geboren atleet, die in Parijs de twintigste marathon uit zijn loopbaan liep, wisselt goede wedstrijden doorgaans af met slechte optredens.
Vier maanden geleden verkeerde Nageeye in Rotterdam in de vorm van zijn leven. Met overmacht zegevierde hij op de Coolsingel, waar hij zelfs nog de kracht vond om een ereronde te lopen. Ofschoon hij een toptijd van 2.04.45 liet noteren, was het hem naar eigen zeggen nooit zo gemakkelijk vergaan over de klassieke afstand van 42.195 meter. "Het leek wel alsof ik aan het joggen was."
Ditmaal slaagde hij er zelfs niet in de eindstreep aan de Esplanade des Invalides te halen. Nageeye verliet de olympische marathon tussen kilometer 40 en 41 als een dief in de nacht.
Stuiterschoenen
Ook daarmee zette hij een lijn voort. Sinds hij zich drie jaar geleden in Sapporo liet kronen tot vice-olympisch kampioen, liep Nageeye geen enkel groot titeltoernooi uit.
In 2022, tijdens de WK in het Amerikaanse Eugene, verliet hij de wedstrijd in het zicht van de finish. Nageeye had zich vlak voor de wedstrijd door zijn sponsor laten strikken om nieuw schoeisel uit te proberen. De 'stuiterschoenen', zoals hij het materiaal noemde, verhinderden hem de eindstreep te halen.
Een jaar later, toen de mondiale titelstrijd in Boedapest plaats vond, had hij tegen zijn gewoonte in daags voor de race een stevige massage ondergaan. Ditmaal waren het naar eigen zeggen 'ballonbenen' die hem noopten vroegtijdig de witte vlag ten hijsen ten teken van overgave.
Voormalig wereldrecordhouder Eliud Kipchoge, 41 inmiddels, was een andere uitvaller van naam en faam. Halverwege de wedstrijd greep hij veelvuldig naar zijn zij. Ook hij kreeg de letters DNF (Did Not Finish) achter zijn naam, voor de eerste keer in zijn carrière.
De Keniaan weet zijn magere optreden aan een rugblessure. Zijn loopbaan afsluiten door als eerste man drie keer op rij de olympische marathon op zijn naam te schrijven, het was hem in de nadagen van zijn imposante carrière niet gegund.
Ook voor een andere grootheid op leeftijd, de 42-jarige Ethiopiër Kenenisa Bekele, draaide de olympische marathon uit op een deceptie. De gewezen baanatleet, olympisch kampioen op de 10.000 meter van Athene 2004 en vier jaar later in Peking winnaar van de 5.000 en 10.000 meter, eindigde roemloos als 39e.
Door het uitstappen van Nageeye was Choukoud de enige Nederlander die de streep op de Esplanade des Invalides bereikte. Dat hij slechts dertien tegenstanders achter zich liet, weet hij aan ziekte.
"Ik heb tien paracetamolletjes moeten nemen om hier te kunnen starten", zei de in het Marokkaanse Fez geboren atleet. "Onderweg ben ik voor mijn gevoel drie keer doodgegaan. Het was niet normaal. Dit parcours was een uitputtingsslag, ik heb nog nooit van mijn leven zoiets meegemaakt. Dit was eerder een cross dan een marathon."
