Honderden 'racistische' planten krijgen een nieuwe naam

Honderden planten krijgen een andere naam, omdat de naam die ze nu hebben racistisch is. Dat hebben plantkundigen besloten op het Internationaal Botanisch Congres in Madrid. Het gaat om planten die verwijzen naar het woord 'kaffer', dat een discriminerend scheldwoord is. In Zuid-Afrika is het woord een beledigende aanduiding voor zwarte mensen.

Onder meer de kafferboom en de kafferbraam worden vanaf 2026 in hun Latijnse naam niet meer aangeduid met 'caffra', maar met 'affra'. Dat is een verwijzing naar Afrika.

De naamswijziging van 218 planten en algen kon rekenen op een krappe meerderheid. Met 63 procent van de stemmen werd de vereiste meerderheid van 60 procent nipt behaald. "Een grote aardverschuiving", zegt botanicus Rogier van Vugt in het NOS Radio 1 Journaal. "Ik kan me niet herinneren dat dit ooit eerder is gebeurd om dit soort menselijke redenen, en al zeker niet op deze schaal."

Hitlerkever

Biologen debatteren al jaren over namen die verwijzen naar dubieuze personen of woorden die nu als racistisch worden beschouwd. Zo is er veel te doen om de hitlerkever. Ook de struik hibbertia is omstreden. Die is vernoemd naar George Hibbert, een slavenhouder die in de 18de eeuw het verzet leidde tegen de afschaffing van de slavernij.

Het veranderen van namen is niet populair bij wetenschappers. Dan gaat het vooral om de wetenschappelijke naam, aangeduid in het Grieks of Latijn. "De reden dat is gekozen voor deze 'dode' talen is omdat ze niet meer veranderen. Dat geeft een zekere vorm van stabiliteit die belangrijk is voor de eenheid in de wetenschap. Het wijzigen van deze namen gaat voor verwarring zorgen", zegt Van Vugt.

Naast de wetenschappelijke naam hebben soorten ook een gebruikersnaam. Die ligt vaker minder gevoelig. Zo wordt de hibbertia door de Australiërs 'guineebloem' genoemd. Ook de kafferboom heeft een synoniem: de koraalboom. Maar nu verandert dus ook de wetenschappelijke naam: Erythrina caffra wordt Erythrina affra.

Sensitiviteitscommissie

De wetenschappers op het congres stemden ook voor de oprichting van een sensitiviteitscommissie. Deze commissie beslist welke namen nieuw ontdekte planten, schimmels en algen krijgen.

Normaal gesproken worden deze organismen vernoemd naar de ontdekker die ze voor het eerst beschrijft in de wetenschappelijke literatuur. Maar die namen kunnen nu terzijde worden geschoven als ze door de commissie als discriminerend worden beschouwd.