Kabinet neemt afstand van standpunt Wilders over Jordanië als Palestijnse staat
Het kabinet neemt afstand van de opvatting van Geert Wilders, de leider van de grootste regeringspartij, dat Jordanië de "enige echte" Palestijnse staat is. PVV-leider Wilders schreef dit gisteravond op X.
Als gevolg daarvan werd de Nederlandse ambassadeur in Jordanië gisteravond op het matje geroepen. Volgens Jordanië weerspiegelt het bericht van Wilders een "racistisch standpunt" dat de Palestijnse kwestie ten koste van Jordanië kan worden opgelost. Het is het eerste diplomatieke relletje waarmee het kabinet-Schoof te maken krijgt.
Met zijn bericht op X doorkruist Wilders het kabinetsbeleid. Het kabinet streeft naar een tweestatenoplossing voor Israël en de Palestijnen. In een reactie in het NOS Radio 1 Journaal eerder vandaag maakte minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken (NSC) duidelijk dat de stelling van Wilders geen kabinetsbeleid is.
Onafhankelijk koninkrijk Jordanië
Hij benadrukt dat Wilders recht heeft op zijn eigen opvatting, maar dat het kabinet er anders over denkt. "Gistermiddag heb ik toevallig met de Palestijnse premier gesproken en herhaald dat Nederland achter de tweestatenoplossing staat, een onafhankelijke levensvatbare Palestijnse staat naast een veilige staat Israël. En dat houdt niet in dat Palestina Jordanië is of andersom."
Veldkamp benadrukt dat er een onafhankelijk koninkrijk Jordanië is. "We gaan uit van het volkenrecht en het gegeven van het bestaan van die staat. En ik zal dat ook vandaag aan de Jordaanse minister van Buitenlandse Zaken in een telefoongesprek herhalen."
De minister benadrukt dat het belangrijk is om de banden met Jordanië goed te houden. "In het belang van Nederland, Nederlanders en Nederlandse bedrijven."
Veldkamp benadrukt ook het dualisme in Nederland. "Deze keer is het de heer Wilders, de volgende keer een ander Tweede Kamerlid. Die mogen zeggen wat ze willen, maar ik ga uit van het beleid dat het kabinet voert." Hij wijst erop dat premier Schoof in het debat over de regeringsverklaring ook sprak over een tweestatenoplossing. "Er is ook een ruime meerderheid in de Tweede Kamer die dat steunt."
Ongemakkelijk
Op de vraag of het niet ongemakkelijk is dat de leider van de grootste regeringspartij publiekelijk dwars tegen het kabinetsbeleid ingaat, zei Veldkamp: "We hebben een kabinet, met een kabinetsbeleid. De premier heeft deze lijn ook uitgedragen in de Kamer. Ik sta als minister ook achter deze lijn. Die heb ik ook al meermaals herhaald richting Tweede Kamer en internationaal en die zal ik vandaag nogmaals herhalen. De regering regeert, de Kamer controleert."
Het standpunt van Wilders over de Palestijnen is niet nieuw. Ook de afgelopen jaren betoogde hij dit geregeld, maar toen zat hij in de oppositie. Nu doorkruist hij als leider van de grootste coalitiefractie het beleid van het kabinet dat mede door zijn partij wordt gevormd.
In het hoofdlijnenakkoord van de vier coalitiefracties is overigens niets vastgelegd over de tweestatenoplossing. Daarin staat: "Nederland steunt het bestaansrecht en de veiligheid van de staat Israël. Met inachtneming van de oplossingen voor het Israëlisch-Palestijnse conflict en de diplomatieke belangen, wordt onderzocht wanneer verplaatsing van de ambassade naar Jeruzalem op een daartoe geschikt moment kan plaatsvinden."
Ondenkbaar
Dat het kabinet en de grootste regeringspartij publiekelijk zo van mening verschillen over een belangrijk geopolitiek onderwerp was onder de voorgaande kabinetten zo goed als ondenkbaar. Dat het nu wel gebeurt, is vermoedelijk een gevolg van de in de formatie afgesproken 'extraparlementaire' verhoudingen. De regeringsfracties staan op grotere afstand van het kabinet dan gebruikelijk.
Wilders had ook in het debat over de regeringsverklaring al aangekondigd dat zijn partij over alle onderwerpen waarover geen afspraken zijn gemaakt "het onversneden PVV-geluid" zal laten horen. "Wen er maar aan", zei hij toen.
Het roept herinneringen op aan de tijd waarin de PVV de gedoogpartner was van het eerste kabinet-Rutte (2010-2012). Toen kreeg hij de hele Tweede Kamer, inclusief de regeringspartijen VVD en CDA, in de gordijnen met de oprichting van een 'Polenmeldpunt'.
Dat was bedoeld om klachten in te dienen over arbeidsmigranten uit Polen en andere Oost-Europese landen. Voor het toenmalige kabinet was het in het buitenland moeilijk uit te leggen dat Wilders dit niet namens de regering deed.
Het nieuwe kabinet zal naar verwachting vaker met afwijkende standpunten van Wilders te maken krijgen. Ook als het gaat om bijvoorbeeld Hongarije en de EU heeft hij andere opvattingen.
