Tweestatenoplossing nog verder uit zicht na motie in Israëlisch parlement
Het Israëlische parlement, de Knesset, heeft een motie aangenomen tegen de oprichting van een Palestijnse staat. De motie werd ingediend door de coalitiepartijen in samenwerking met rechtse oppositiepartijen en stelt dat "de vestiging van een Palestijnse staat in het hart van Israël een existentiële bedreiging zou vormen voor de staat Israël en zijn burgers, het Israëlisch-Palestijnse conflict bestendigen en de regio destabiliseren."
68 parlementsleden stemden voor en negen tegen. De middenpartij Nationale Eenheid van Benny Gantz steunde de motie. De centrumlinkse oppositiepartij Yesh Atid van Lapid verliet de zitting en stemde niet mee. In de motie staat dat een Palestijnse staat binnen de kortste keren zou worden overgenomen door Hamas en daarmee "een radicale islamitische terreurbasis" zou worden.
De motie gaat lijnrecht in tegen wat de internationale gemeenschap ziet als oplossing voor het conflict, namelijk naast Israël een Palestijnse staat die de Westelijke Jordaanoever, Oost-Jeruzalem en Gaza omvat. Deze tweestatenoplossing was al ondermijnd door het groeiende aantal Israëlische nederzettingen op de Westoever.
Gebrek aan perspectief
In februari nam de Knesset ook al een motie aan die een Palestijnse staat afwees, maar daarin ging het over het unilateraal uitroepen van zo'n staat door de Palestijnen. Nu gaat de Knesset verder: het parlement wijst de oprichting van een Palestijnse staat ook af als uitkomst van vredesonderhandelingen. "Israël gooit keihard de deur dicht", zegt Peter Malcontent, universitair docent aan de Universiteit Utrecht en gespecialiseerd in het Israëlisch-Palestijnse conflict.
Hij was "deels verbaasd" over de grote meerderheid waarmee de motie is aangenomen. Van de regeringspartijen en rechtse oppositie was al bekend dat ze tegen een Palestijnse staat zijn, maar opvallend is dat een middenpartij dit nu ook steunt, zegt hij.
De motie ziet hij vooral als klap voor gematigde Palestijnen, die hoop hielden op een onderhandelingsproces met Israël om tot een eigen staat te komen. "Ieder vooruitzicht valt weg", zegt Malconent. Hij verwacht dan ook dat het gebrek aan perspectief op de tweestatenoplossing radicalisering onder Palestijnen in de hand werkt.
De reacties van Palestijnen liegen er inderdaad niet om. Volgens Mustafa Barghouti, een Palestijnse politicus en tegenstander van Hamas, komt de motie neer op een "afwijzing van vrede met de Palestijnen", zo schrijft hij op X.
Hussein al-Sheikh van de Palestijnse Autoriteit, die delen van de Westelijke Jordaanoever bestuurt, zegt dat de motie "de minachting [van Israël] voor het internationaal recht bevestigt", en aantoont dat Israël van plan is de bezetting "voor altijd" voort te zetten.
De motie komt een paar dagen voor een geplande reis van de Israëlische premier Netanyahu naar Washington. Hij zal daar het Congres toespreken. Ondanks de motie is de tweestatenoplossing "niet iets wat president Biden op zal geven", zegt een woordvoerder van het Witte Huis.
Geen consequenties
Israël bezet de Westelijke Jordaanoever, Oost-Jeruzalem en de Gazastrook sinds de Zesdaagse Oorlog in 1967. Vrijdag doet het Internationaal Gerechtshof een uitspraak over deze bezetting, op verzoek van de Algemene Ledenvergadering van de VN. Tijdens de oorlog in Gaza heeft Israël overigens al meerdere keren uitspraken van het Hof naast zich neergelegd.
Met de afwijzing van een Palestijnse staat door de Knesset rijst de vraag wat er dan met de bezette Palestijnse gebieden en de Palestijnen die daar wonen moet gebeuren. In de motie staat daar niks over.
De ultrarechtse minister Smotrich heeft openlijk gezegd de Westoever te willen annexeren. Maar Israël zal de bijna drie miljoen Palestijnse inwoners van de Westoever niet de Israëlische nationaliteit willen geven, zegt Malcontent.
Hij verwacht weinig van de westerse bondgenoten van Israël, die de tweestatenoplossing zeggen te steunen. "Ze verbinden er geen consequenties aan als Israël niet meewerkt."
