Hoe groot de vernedering ook was, Willems is voor altijd dankbaar voor dramatisch EK 2012
Van de glorietocht van 1988 tot het eeuwige litteken van 2000. Je kunt wel spreken van een haat-liefde verhouding tussen het Nederlands elftal en het Europees kampioenschap.
In Duitsland is Oranje er de komende weken voor de elfde keer in de geschiedenis bij. Nooit werd een EK zo'n vernedering als dat van 2012 in Polen en Oekraïne. Al was het voor een 18-jarige linksback een onvergetelijke zomer. Jetro Willems.
Als favoriet naar EK
Het Nederlands elftal meldt zich als een van de favorieten voor de eindzege op het EK in 2012. Twee jaar daarvoor is immers de WK-finale gehaald en de sterren van toen, Wesley Sneijder, Arjen Robben en Robin van Persie, zijn er ook nu bij.
Het zijn de jaren van Bert van Marwijk als bondscoach. Het frivole voetbal van 2008 is doorontwikkeld naar prestatievoetbal. Nederland is amper te verslaan en plaatst zich met groot machtsvertoon voor het EK.
Begin mei kampt Van Marwijk plots met een probleem. Erik Pieters, de beoogde linksback, moet het EK aan zich voorbij laten gaan door een voetblessure. En daarachter blijkt er in Nederland bepaald geen overschot aan capabele vervangers.
Van Marwijk en zijn staf zoeken overal en komen uiteindelijk op de proppen met tiener Willems, die net zijn eerste seizoen op het hoogste niveau bij PSV heeft beleefd. Zijn concurrent is Stijn Schaars, nota bene een middenvelder.
'We gaan het flikken'
De nood is hoog, de verrassing groot. Zelfs bij Willems, vertelt hij twaalf jaar na dato. Na een nachtje doorhalen op de Playstation wordt de jonge speler, die nog in halve slaapstand verkeert, op de club door alles en iedereen gefeliciteerd met zijn oproep. "Ik dacht dat het ging over Oranje onder 19."
Meer nee, Willems gaat mee met de grote mannen en is zelfs basisspeler op het Europese podium. Hij is met zijn 18 jaar op dat moment de jongste speler ooit op een EK. Willems is onbevangen. Spannend vindt hij het niet, vooral mooi. "Dat was ook mijn stijl: brutaal zijn en gewoon je ding doen."
"De drive was echt aanwezig in de groep. Je merkte dat twee jaar daarvoor de WK-finale was gehaald. Daar kwam ook druk bij kijken. Van buitenaf, maar ook van de groep. Ze hadden op het WK iets moois neergezet en wilden daar een vervolg aan geven. We gaan het gewoon flikken, was de gedachte."
Schaamrood op de kaken
Dat loopt bepaald anders. Oranje gaat, tegen alle verwachtingen én het spelbeeld in, in de eerste groepswedstrijd onderuit tegen Denemarken. Het vertoonde spel is allerminst onaardig, maar de kansen gaan er gewoonweg niet in. Willems, die sterk speelt, is met een afstandsschot nog dicht bij een goal.
Met Duitsland en Portugal als volgende tegenstanders is het alarmfase één bij Oranje. Niet dat Willems zich daar veel van aantrekt. Samen met EK-debutant Luciano Narsingh en Gregory van der Wiel speelt hij ontspannen spelletjes in de vrije uren.
Er volgen nog twee nederlagen. Het Nederlands elftal, de vice-wereldkampioen, verlaat het EK met nul punten en bovenal het schaamrood op de kaken. Het blijkt niet meer lekker te gaan in de groep, schrijft Sneijder jaren later in zijn biografie.
Na de 1-0 nederlaag tegen de Denen ontploft het al. Tijdens een etentje gaan wisselspeler Klaas-Jan Huntelaar en aanvoerder Mark van Bommel bijna met elkaar op de vuist. "Een gevecht werd het niet, want ik stond ertussen. Toen wist ik ook: dit komt niet meer goed", aldus Sneijder.
Niets van gemerkt
Het gaat allemaal langs Willems heen. "Ik heb daar niets van gemerkt", zegt hij. "Maar de uitschakeling was heftig. In de kleedkamer zat iedereen in zijn teleurstelling, iedereen was boos. Het was verder erg stil, logisch ook. Ik denk niet dat je op zo'n moment moet praten."
Hoewel het een zwarte bladzijde in de Nederlandse voetbalgeschiedenis betreft, kan Willems er anno 2024 persoonlijk wel positieve punten uit halen. "Ik kan ooit tegen mijn zoontje vertellen hoe het was om een EK te spelen. Dat is voor mij het belangrijkste."
De op Curaçao geboren voetballer koestert tijdens het EK de momenten na de wedstrijden, waarbij hij zijn familie op de tribunes kan ontmoeten. "Ik weet nog hoe blij iedereen was om daar bij te zijn. Vooral mijn oma's uit Curaçao."
Enige eindtoernooi
Ondanks de enorme potentie raakt Willems de jaren erna uit beeld bij Oranje. Door een blessure mist hij het WK van 2014 en in 2016 speelt hij zijn laatste van 22 interlands.
Het dramatisch verlopen EK van 2012 blijkt het eerste en enige eindtoernooi in zijn voetballoopbaan te zijn. "Maar ik heb er zeker genoeg van kunnen genieten. Ik heb het gewoon kunnen meemaken en daar ben ik dankbaar voor."