Keerpunt voor het klimaat: voorzichtige daling Chinese uitstoot

• Rolf Schuttenhelm

  redacteur Klimaat

De Chinese CO2-uitstoot was in maart 2024 3 procent lager dan in dezelfde maand een jaar ervoor. Daarmee komt een eind aan een periode van veertien maanden waarin ook in China de uitstoot na het opheffen van de coronamaatregelen weer toenam.

Expertsite Carbon Brief ziet in de daling een eerste teken van structurele uitstootdaling als gevolg van de verduurzaming van de Chinese economie. En mogelijk zal achteraf blijken dat 2023 voor China het keerpunt was van een structureel stijgende uitstoot naar een duurzame daling.

Die daling moet er uiteindelijk toe leiden dat het land in 2060 CO2-neutraal is, China's officiële klimaatdoel. Ook over het keerpunt heeft China op internationale klimaattoppen toezeggingen gedaan: de uitstoot zou "ergens voor 2030" moeten pieken.

Veel nieuwe kolencentrales

Dat punt wordt dus mogelijk jaren eerder bereikt. Maar klimaatonderzoeker Detlef van Vuuren van het Planbureau voor de Leefomgeving en de Universiteit Utrecht is nog niet volledig overtuigd. "De afgelopen jaren is de capaciteit van zon en wind in China zeer snel gegroeid. Daarnaast groeit de Chinese economie lang niet meer zo snel als tien jaar geleden, groeit de bevolking niet en valt er veel te halen rond energiebesparing."

"Dat de piek tot nu toe niet was gepasseerd, komt doordat er toch ook nog veel nieuwe kolencentrales zijn bijgebouwd", aldus Van Vuuren, een mondiale autoriteit op het gebied van Chinese emissies. "Ik zou al met al niet verbaasd zijn als de Chinese uitstoot een dezer jaren piekt, maar zou nog niet meteen roepen dat dit nu het geval is, na zo'n korte periode van daling."

China heeft verschillende drijfveren om te verduurzamen, legt Van Vuuren uit. "Nog steeds is luchtvervuiling in steden een belangrijk thema en een reden om te minderen met steenkool en olie." Maar er speelt altijd meer, vertelt Louise van Schaik, expert klimaat en internationale betrekkingen van Instituut Clingendael.

Zo biedt verduurzaming ook grote economische kansen. Zon en wind leveren steeds goedkopere energie, en duurzame technologie vormt voor China ook een belangrijke exportmarkt.

"Daarnaast heeft China ook wel echt last van klimaatverandering, met name hitte en droogte, waardoor het niet lukt in eigen land genoeg voedsel te produceren voor de eigen bevolking. Dus mogelijk speelt die zorg over klimaatverandering ook mee", denkt Van Schaik.

Nieuwsuur maakte eerder deze reportage over de opmars van hernieuwbare energie in China. Nadeel: die Chinese dominantie is een potentieel risico voor het Westen:

De uiteindelijke piek in de Chinese uitstoot heeft ook grote gevolgen voor de mondiale uitstoot, en daarmee het klimaat. Het gaat om bijna een derde van de mondiale uitstoot, zegt Van Vuuren. "Ik zou er dus ook niet raar van opkijken als de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen de komende jaren door een piek gaat."

Maar alleen dat volstaat niet om de internationale klimaatdoelen te halen, waarschuwt de hoogleraar. "Volgens de afspraken uit het klimaatakkoord van Parijs zullen emissies vervolgens ook nog fors moeten dalen."

Om de opwarming onder de 1,5 graad te houden, moet de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen rond 2050 netto nul bereiken, en in 2030 al bijna gehalveerd zijn.