Netbeheerder: na 2030 grotere kans op prijspieken door stroomtekorten

Voldoende stroom is minder vanzelfsprekend na 2030. Maatregelen zijn nodig om te voorkomen dat op winteravonden de elektriciteitsprijzen omhoog schieten. Dat stelt netbeheerder Tennet in een rapport.

Door de energietransitie neemt de vraag naar elektriciteit toe. Dat wordt voor een groot deel opgevangen met extra wind- en zonne-energie. Maar tegelijkertijd sluiten er de komende jaren een aantal kolencentrales.

Dat maakt de levering minder zeker: kolencentrales leveren stroom op elk gewenst moment, terwijl het niet altijd waait.

Zeker tot 2030 levert dat nog geen problemen op, concludeert Tennet. Vooral doordat de stroomproductie in de omliggende landen op peil blijft en het Nederlandse stroomnet met die landen is verbonden.

14 uur per jaar

Voor de jaren daarna maakt Tennet zich wel zorgen. In 2030 gaan de laatste drie kolencentrales dicht. De gascentrales mogen nog tot 2035 stroom opwekken. Ook in het buitenland worden centrales dan gesloten.

Dat betekent dat de stroomproductie steeds afhankelijker wordt van het weer. Als er niets gebeurt, leidt dat in 2033 tot ongewenste tekorten.

"Er is dan gemiddeld 14 uur per jaar te weinig stroom om door het hele land aan de vraag te voldoen", zegt Patrick van de Rijt van Tennet. "Dat zal vooral in de winter zijn, in de avonduren. De rest van het jaar voorzien we geen problemen."

Dat betekent niet dat Nederland dan in het donker zit. Als het zover komt zal vooral de industrie geraakt worden. "Die kunnen te maken krijgen met prijspieken" zegt Van Rijt. "Als dan een paar bedrijven besluiten de productie tijdelijk te staken is het evenwicht alweer terug." Dat maakt Nederland wel minder aantrekkelijk voor bedrijven die stroom nodig hebben voor hun productie.

Oplossingen

Er is dus werk aan de winkel, zegt Tennet. "We hebben een norm van 4 uur per jaar, die 14 uur in 2033 ligt daar ruim boven", zegt Van de Rijt. En dus moet er worden nagedacht over een manier om de tekorten op te vangen.

Sterke verbindingen met het buitenland spelen daarin een belangrijke rol, bijvoorbeeld door stroom af te nemen van Noorwegen. Door de waterkrachtcentrales heeft dat land vrijwel nooit tekorten op het moment dat er in geen zon of wind is.

Het kan ook helpen om de vraag naar stroom te sturen. Bijvoorbeeld door mensen op te roepen de was te doen als de zon schijnt, of door het dag- en nachttarief om te draaien, zoals stroomleverancier Greenchoice sinds kort al doet.

Daarnaast moeten er volgens Tennet nieuwe centrales komen, bijvoorbeeld op waterstof. "Er is nog genoeg tijd om oude gascentrales binnen tien jaar om te bouwen of nieuwe op te zetten", zegt Van de Rijt. "Maar we moeten niet nog een paar jaar wachten."