Asielzoekers blijven te lang in Expo Hal Assen onder 'inhumane' omstandigheden

Honderden asielzoekers blijven te lang in Expo Assen, terwijl met de gemeente is afgesproken dat mensen er maximaal vijf dagen worden opgevangen. Dat blijkt uit onderzoek van RTV Drenthe. Hulporganisaties VluchtelingenWerk en UNHCR zijn zeer kritisch over de omstandigheden in de hal.

De voormalige evenementenlocatie in de Drentse hoofdstad fungeert sinds vorig jaar als "wachtkamer" om Ter Apel te ontlasten. De ruimte is bewust sober ingericht. Met behulp van schotten zijn kamers zonder plafond gemaakt, met daarin stapelbedden voor vier tot zes personen.

Volgens de regionale omroep worden mensen er inmiddels weken- of zelfs maandenlang opgevangen. "Het COA roeit met riemen die ze niet hebben", zegt Mirjam Laan van VluchtelingenWerk, die wekelijks in de opvang komt. "Ze doen hun best, maar de omstandigheden in de Expo zijn inhumaan. Er is geen privacy en het is er te gehorig."

Het COA zegt dat de voorzieningen niet kunnen worden aangepast. "We gebruiken die locatie maar tijdelijk, daarom doen we dat niet. Wij zijn ook niet blij met de omstandigheden in de noodopvanglocaties. Voor ons is het ook een onacceptabele situatie. Maar wij zijn nu eenmaal afhankelijk van andere partijen, met name gemeenten, om voldoende opvangplekken te creëren", aldus een woordvoerder.

Pijnlijk

Een groot deel van de mensen in Assen is geregistreerd bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), blijkt uit onderzoek van de omroep. Dat is niet de bedoeling. In principe zouden ze na een paar dagen in de 'wachtkamer' door moeten stromen naar een zogenoemde procesopvanglocatie (pol). Daar krijgen ze ook leefgeld.

Mensen die langdurig in Assen verblijven krijgen geen leefgeld, ook niet als ze al geregistreerd zijn. Volgens Laan is dat een groot probleem. Zo kunnen ze geen voedzaam eten voor zichzelf of hun kinderen kopen. "Het is pijnlijk om te zien hoe de ouders daaronder lijden", zegt Laan.

Een woordvoerder van het COA zegt dat het klopt dat er in de Expo ook mensen worden opgevangen die al geregistreerd zijn. Dat zou alles te maken hebben met het gebrek aan opvangplekken. De gemeente Assen is daar volgens de woordvoerder ook van op de hoogte.

Geen kookvoorzieningen

Ook de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties (UNHCR) is kritisch op de situatie in de Expo. Luke Korlaar, hoofd juridische zaken van UNHCR Nederland: "Zodra iemand zich in Ter Apel meldt en een asielwens uit, moeten alle rechten voor asielzoekers eigenlijk al voor je gelden. Dus zelfs iemand in de wachtkamer zou al leefgeld moeten krijgen. Dat mensen in de Expo geen leefgeld krijgen, vind ik ongehoord." Volgens het COA krijgen mensen in de Expo geen leefgeld omdat er in de hal geen kookvoorzieningen zijn.

Dagelijkse meldplicht

Voor iedereen in Assen geldt verder een dagelijkse meldplicht. Ook worden elke ochtend alle kamers gecontroleerd. Ook daar is Korlaar van de UNHCR kritisch op. "Mensen die al zijn geregistreerd, hebben gewoon het recht en de vrijheid om te gaan en staan waar ze willen."

"Hoe langer de opvang op een plek als de Expo Hal duurt, hoe disproportioneler dat soort strenge maatregelen worden en hoe meer ze gaan lijken op vrijheidsbeperking", stelt Karen Geertsema, universitair docent migratierecht aan de Radboud Universiteit.

Geertsema zegt dat de situatie in Assen het gevolg is van het verstopte asielsysteem in Nederland. "Het is een patroon dat je vaker ziet bij het COA. Je hebt goedwillende gemeenten die een locatie aandragen. Daar kunnen mensen eerst vijf dagen een bed krijgen, maar dat wordt dan steeds opgerekt. Dat zie je gebeuren bij meer grote noodopvangplekken in Nederland."