Russische sigarettenkoning loodste miljoenen door Nederland, vlak voor sancties

• Gidi Pols

  redacteur Economie

De Russische miljardair Igor Kesaev, die banden heeft met het Kremlin en de Russische wapenindustrie, loodste ruim een maand na de Russische inval in Oekraïne (24 februari 2022) nog miljoenen door Nederland. Op 8 april werden hem door de EU sancties opgelegd.

Dat blijkt uit het tijdelijke jaarverslag van zijn Nederlandse brievenbusmaatschappij dat onlangs werd ingediend bij de Kamer van Koophandel. In die Haagse bv bewaart hij zijn aandelen in Megapolis, de grootste distributeur van sigaretten in Rusland.

Megapolis is niet alleen van Kesaev, ook sigarettenproducenten Philip Morris en Japan Tobacco hebben grote plukken aandelen. De Rus bezit zo'n 40 procent via zijn Megapolis Investment bv.

Dat levert hem jaarlijks winstuitkeringen op. In 2021 bijvoorbeeld zo'n 80 miljoen euro. Via Nederland schoof Kesaev die miljoenen ieder jaar weer door naar een bedrijfje van hem op Cyprus.

Op de sanctielijst

In 2022 kwam er een einde aan die geldstroom - althans gedeeltelijk. Een maand na de Russische inval in Oekraïne op 24 februari ontving Kesaevs Haagse bv nog een winstuitkering van bijna 8 miljoen euro. Vrijwel al dat geld belandde daarna nog in Cyprus.

Zestien dagen later zet de EU de Rus op de sanctielijst. De EU verwijt hem dat hij nauwe banden heeft met de Russische overheid en veiligheidsdiensten en een grote aandeelhouder is van een wapenfabriek die levert aan het Russische leger.

Bevroren

Door de de sancties die Kesaev zijn opgelegd zijn de bezittingen in de Haagse bv bevroren. Vanaf dat moment mag die geen winsten meer ontvangen of uitkeren. Zo'n 650 miljoen euro aan vermogen zit daardoor 'gevangen' in Nederland.

Een ander gevolg is dat PwC - de accountant van het bedrijf - de jaarrekening niet meer controleert. Het lukte Kesaev ook niet om een andere accountant te vinden voor zijn Nederlandse spaarpot. Het jaarverslag dat het bedrijf inleverde bij de Kamer van Koophandel is daarom formeel een tijdelijke versie.

Een Nederlandse directeur van het bedrijf is nog steeds in dienst, blijkt uit de KvK-gegevens. Datzelfde geldt voor een Russische directeur. De derde directeur was ook een Nederlander, hij heeft wel ontslag genomen in 2022.

Het bedrijf keerde in datzelfde jaar nog tienduizenden euro's uit aan de directieleden.