Waarom een 'disstrack' zoveel losmaakt in de hiphopwereld

Het is in de hiphopwereld een bekend fenomeen: de disstrack. Een nummer waarin de ene rapper de andere rapper de maat neemt. Het recentste voorbeeld is de vete tussen rapper Ronnie Flex en zijn oude muzieklabel Top Notch. Door meerdere disstracks en reacties daarop is die aanvaring zich nu aan het uitbreiden.

Zo is in de ruzie tussen Ronnie Flex en Top Notch over zijn contract zangeres Anouk zaterdag in opspraak geraakt. Zij reageerde op een van de disstracks gericht aan Kees de Koning, het hoofd van het platenlabel en tevens haar manager. In een inmiddels aangepast bericht op sociale media gebruikte ze tegen Ronnie Flex het Amerikaanse n-woord.

Later verwijderde de zangeres de racistische term uit haar bericht. Veel mensen hadden toen al met afschuw gereageerd en vielen erover dat zij "als witte vrouw" het n-woord gebruikte. Rapper Sor maakte bekend ook om die reden niet meer in haar voorprogramma te willen staan.

De vete begon allemaal met een disstrack die Ronnie Flex vorige maand uitbracht. In het nummer Kees Closed haalde hij uit naar mensen die werken voor het label en artiesten die eraan verbonden zijn.

"Als jij een contract hebt bij Top Notch, laat het ontbinden", rapt hij:

Dat ruzies in de hiphopindustrie veelal worden uitgevochten in disstracks, weten kenners en fans al lang. Met teksten vol sneren en beledigingen, meestal gericht aan een andere artiest, kunnen rappers niet alleen een klap uitdelen, maar ook hun artistieke talent laten zien. Een disstrack hoeft dan ook meestal niet lang te wachten op een tegenreactie.

Zo namen rappers Jiggy Djé en Sticks het in de track Pincodes op voor hun label Top Notch en platenbaas De Koning. Een reactie van Ronnie Flex liet niet lang op zich wachten: hij kwam dezelfde dag nog met Pincode gekraakt, waarop de rel met Anouk ontstond.

Momentum

Voor Ronnie Flex is veel steun vanuit de hiphopgemeenschap, zegt presentator van cultuurprogramma Convo, Armin Shah, "Iedereen staat voornamelijk achter Ronnie, om de kwestie zelf, maar ook om het nummer en om hoe snel hij weer reageerde. Hij heeft voor nu wel de overhand."

Wat het voorbeeld met Ronnie Flex duidelijk maakt, is dat een disstrack klein kan beginnen, maar steeds groter kan worden en steeds meer mensen erbij kan betrekken. Hits worden dit soort nummers hier doorgaans niet. Waar het artiesten hier vooral om gaat, is momentum, zegt Shah. "In Nederland zorgen disstracks er meestal niet voor dat rappers veel relevanter worden of meer streaminkomsten krijgen."

In de Verenigde Staten speelt dat van oudsher wel. Daar zijn dit soort steken onder water, sneakdisses, een integraal onderdeel van de rapcultuur. De bekendste rapruzies in de geschiedenis, zoals 2Pac versus Notorious B.I.G., Jay-Z versus Nas en 50 Cent versus The Game, leidden tot verschillende hits, waarvan Hit 'em Up de bekendste is.

De disstrack Hit 'em Up van 2Pac, gericht aan Notorious B.I.G. en zijn label, heeft ruim 697 miljoen weergaven.

Ook de internationale hiphopscene is momenteel in de ban van een rapruzie. "De disses in de VS zijn tegenwoordig meestal tussen kleinere artiesten, maar dit keer gaat het om de twee grootste rappers van deze generatie, Drake en Kendrick Lamar." De disstracks van beide artiesten, Like That en Push Ups, worden door hiphopfans op sociale media ontleed en hebben al tientallen miljoenen streams te pakken.

Disstracks zijn geen onbekend fenomeen in Nederland, maar kwamen jarenlang bijna niet voor. Volgens Shah komt dat door het grote succes van hiphop in de afgelopen vijftien jaar. "Mensen zagen meer in het samenwerken dan ruziemaken. Deze ruzie is uniek, niet alleen in grootte, maar ook omdat het een artiest is die de strijd aangaat met het meest toonaangevende raplabel."