Open brief burgemeesters: 'Wij accepteren geen antisemitisme'
Bijna alle Nederlandse burgemeesters spreken zich in een open brief uit tegen opkomend antisemitisme. De brief, die door de gemeente Amsterdam wordt gedeeld, is ondertekend door 331 burgemeesters. "Het recent opgelaaide antisemitisme houdt verband met de geweldsexplosie in het Midden-Oosten", schrijven ze, doelend op de oorlog in de Gazastrook.
De burgemeesters schrijven dat antisemitisme na de Tweede Wereldoorlog nooit is weggeweest, en al in de jaren voor de terreuraanval van Hamas op 7 oktober vorig jaar vaker de kop op stak. Antisemitisme is daarom "geen incident" maar "een eeuwenoude vorm van racisme die, als we niets doen, van generatie op generatie wordt doorgegeven", staat in de brief.
Geen leuzen gebruiken
Na 7 oktober is het antisemitisme nog meer toegenomen, stellen de burgemeesters. "Online, op straat, in de klas, op de sportvereniging en bij onze universiteiten en hogescholen: overal ervaren Joodse stad-en dorpsgenoten anti-Joodse intimidatie en agressie."
De ondertekenaars zeggen te "gruwen" van burgerdoden in Gaza en benadrukken dat kritiek op de Israëlische regering geen antisemitisme is. "Maar Joodse mensen verantwoordelijk houden voor het handelen van die regering, alleen omdat zij Joods zijn, is dat wel. Joodse mensen intimideren, uitschelden of zelfs fysiek aanvallen is antisemitisch en strafbaar. Wij staan pal voor de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid om te demonstreren, maar wij accepteren geen antisemitisme", klinkt het.
De burgemeesters zeggen de brief niet niet alleen als wetshandhavers te schrijven, maar ook als "eerste burgers" van hun gemeenten. "In die rol roepen wij onze medeburgers op om rekening te houden met elkaar. Om niet de grenzen van het toelaatbare op te zoeken. We vragen onze medeburgers om geen leuzen te gebruiken die anderen kwetsen en intimideren. Om geen ongepaste vergelijkingen met de Holocaust of het nazisme te maken die overlevenden intens veel pijn doen."
Protest Holocaustmuseum
Daarom roepen de briefschrijvers op tot verzet "tegen elke vorm van discriminatie en racisme.". Ze merken op dat in alle Nederlandse steden en dorpen vrijwilligers bezig zijn met de voorbereidingen voor de herdenking en Bevrijdingsdag op 4 en 5 mei. "Wij roepen al onze inwoners op om respect te hebben voor die belangrijke en waardevolle traditie."
Bij de Nationale Dodenherdenking op 4 mei op de Dam in Amsterdam is dit jaar minder publiek welkom en alle bezoekers worden gefouilleerd. Aanleiding is de toegenomen spanning in de maatschappij en een grote actiebereidheid, zei burgemeester Halsema daarover.
Vorige maand werd de opening van het Nationaal Holocaustmuseum in de hoofdstad verstoord door protestacties, waarbij volgens verschillende getuigen ook antisemitische leuzen te horen waren.
Elf burgemeesters ontbreken
Nederland kent in totaal 342 gemeenten. De burgemeesters van onder andere Bergeijk, Den Helder, Dronten, Edam-Volendam, Gemert-Bakel, Horst aan de Maas, Roerdalen, Someren, Teylingen, Zaanstad en Zeewolde hebben de brief niet ondertekend.
De redenen voor het niet tekenen van de verklaring lopen uiteen, blijkt een inventarisatie van persbureau ANP. Zo laat burgemeester De Boer-Beerta van de gemeente Roerdalen weten dat het haar vaste beleid is om nooit uiting, via statements, vlaggen of donaties, te geven aan standpunten ten aanzien van bepaalde bevolkingsgroepen. "Dit om maximale neutraliteit te borgen en stigmatisering te voorkomen."
Burgemeester Palmen van Horst aan de Maas noemt het vanzelfsprekend dat hij tegen antisemitisme is, maar zegt zich niet verbonden te voelen met "de wijze waarop daar op deze manier uiting aan wordt gegeven".
Ook de gemeente Zaanstad geeft aan "voor vrede en veiligheid voor alle mensen" te pleiten en verbinding te zoeken "met iedere inwoner". Burgemeester Breuer van het Zuid-Hollandse Teylingen heeft zelf een brief geschreven om haar eigen woorden te kunnen kiezen.
