Het wielervoorjaar door de lens van fotografenkoppel Gruber: 'Mathieu was overal'

• Arthur Huizinga

  redacteur wielrennen

Het was het wielervoorjaar van de buitenaardse solo's. Van Lotte Kopecky en Elisa Longo Borghini, van Tadej Pogacar en Mathieu van der Poel. En het was het voorjaar van de valpartijen, valpartijen met extreme gevolgen.

Dat gold ook voor Jered en Ashley Gruber. Het Amerikaanse fotografenkoppel bepaalt de laatste jaren vaak hét beeld van de koers. Hun kijk op de koers is anders dan we gewend zijn, eigenzinnig, origineel, artistiek vaak.

We vroegen de Grubers om hun favoriete foto's te selecteren om terug te blikken op het voorjaar. Een voorjaar dat ook voor hen voortijdig eindigde met een zware crash.

Foto ging viral

Het seizoen begon voor de Grubers, zoals gebruikelijk, vol twijfels. "In de eerste koers die we fotografeerden, de Giro van 2012, werd ik uitgelachen door een doorgewinterde Italiaanse fotograaf, omdat we zulke amateuristische camera's hadden. Nog altijd ben ik doodsbang dat het niet meer lukt. Dat onze opdrachtgevers zullen zeggen: die Grubers waren ooit bijzonder, maar dat was vroeger."

Na Strade Bianche konden die twijfels weer een jaartje de kast in. De foto van de winnende Tadej Pogacar, op de rug gezien op een vol Piazza del Campo in Siena, ging de volgende dag viral. "Ashley Gruber, you've done it again", was te lezen op X.

"Dat klopt ook", vertelt Jered gniffelend. "Al tien jaar lang maakt Ashley die foto vanuit het raam van hetzelfde restaurant. Alleen vorig jaar weigerde ze dat, omdat ze niet elke keer hetzelfde wilde doen. Waarom dat beeld dit keer zo aansloeg? Ik weet het ook niet."

Zelf stond Jered bovenaan Via Santa Catarina, de steile slotklim naar het plein. "Toen Pogacar na zijn lange solo langs kwam, lachte hij breed in de camera. Natuurlijk leren we de renners ook wel een beetje kennen en zij ons. Soms vragen ze of ze een foto van ons mogen hebben. Tom Pidcock wilde zelfs veel geld betalen voor een foto van zijn gouden mountainbikerace in Tokio. Doe normaal, dacht ik. Wij zouden jou moeten betalen voor het leven dat wij mogen leiden."

Gruber Classic

De E3 Saxo Classic speelt een grote rol in de doorbraak van de Grubers bij het grote publiek. Twee jaar geleden maakte Jered dé foto van Wout van Aert in zijn Belgisch kampioenstrui, toegejuicht door de slagers van Van de Walle, die op de stoep in hun slagersschort stonden.

"Mensen denken weleens dat die foto in scene is gezet. Maar dat was niet zo. Die slagers stonden daar al jaren, alleen had niemand ooit bedacht om ze op de foto te zetten."

Dit jaar stond Jered op dezelfde plek. "Na het succes van die vorige foto zag je wel dat de slagers wisten wat er van ze werd verwacht. Eerst kwam Van der Poel in zijn regenboogtrui, even later Van Aert. Bij Van Aert juichten ze toch net iets enthousiaster."

Achter de schermen

Twee dagen later stond Gent-Wevelgem op het programma. "In de dagen voor de koers proberen we altijd het parcours te verkennen om bijzondere plekken te vinden voor een foto: een afgeragd slooppand of een groentenkas. En ook tijdens de wedstrijd proberen we op te letten en af en toe twee stapjes terug te doen. Zo vond Ashley een restaurant waar de zondagslunch werd geserveerd."

Ashley en Jered zijn binnen en buiten de koers een hecht team. Normaal is de rolverdeling heel duidelijk. "In onze eerste jaren reden we samen in een Volkswagen-busje langs het parcours en sprongen we eruit als we iets bijzonders zagen. Zij rijdt altijd, ik navigeer. Tegenwoordig zit ik in koers bij de mannen achterop de motor, Ashley doet dat bij de vrouwen."

Noodlot

Maar dit jaar sloeg in de Ronde van Vlaanderen het noodlot toe. Samen met zijn motorbestuurder ging Jered onderuit op een glad, kronkelend kasseiweggetje. "Het leek of er een mes in mijn knie werd gestoken. Ik wist meteen dat het mis was."

"Mijn eerste reactie was om op de motor te klimmen en door te gaan. Net als een wielrenner inderdaad. Ik ben misschien nog wel tien keer van de motor gesprongen om foto's te nemen, geen idee hoe. Maar toen de adrenaline was uitgewerkt, kon ik alleen maar janken. Ashley appte of ik naar de finish van de vrouwen kon. Ik wilde haar niet ongerust maken, maar antwoordde toch: 'Ik ben uitgeschakeld, je zult het alleen moeten doen."

Pas later zou Jered zijn vrouw vertellen wat er aan de hand was. "Daarom ben ik extra trots dat ze deze fantastische foto van winnares Elisa Longo Borghini heeft kunnen maken."

Onderzoeken in het ziekenhuis wezen uit dat er van Jereds knie weinig over was: drie kniebanden waren volledig afgescheurd en ook zijn meniscus was beschadigd.

Afzien in Roubaix

Toch was hij een week later weer in koers in Parijs-Roubaix. "Dankzij een brace om mijn knie viel de pijn eigenlijk nog wel mee. Een vriend bood aan om in de auto de koers te volgen en ik moest toch alle foto's editen. Ik zou het niemand aanraden, maar het is gelukt om ook wat foto's te nemen."

Op zaterdag sloeg het noodlot opnieuw toe. "De motor waar Ashley op zat, ging op 60 kilometer van de streep kapot, waardoor zij uit koers was. Ik heb toen met mijn kapotte knie gerend naar de wielerbaan om de sprint van Lotte Kopecky vast te leggen."

Ook op zondag won de drager van de regenboogtrui. "Het leek dit voorjaar wel alsof alles om Mathieu van der Poel draaide. Telkens als ik mijn lens scherpstelde, was hij ergens in de aanval gegaan."

Op de foto bovenaan dit artikel zie je een vrouw bijna verschrikt kijken op de kasseistrook Mons-en-Pévèle. "De expressie van de fans hoort bij de mooiste dingen van ons vak", vindt Jered. "Soms gaat het te ver, zoals met die vrouw die het petje gooide. In de emotie van de koers kunnen mensen de rare dingen doen. Maar dat zie ik vaak pas achteraf bij het editen."

Trouw aan de koers

"We zijn geen nieuwsfotografen", benadrukt Jered. "Dat is echt een ander vak, waar we trouwens wel heel veel respect voor hebben. Wij hebben alles zelf geleerd en proberen een ander beeld van de koers te geven."

Na Roubaix vlogen de Grubers naar hun huis in Athens (Georgia), waar Jered inmiddels geopereerd is. Zijn revalidatie gaat nog wel een paar maanden duren. Net als de gevallen profwielrenners heeft hij de knop omgezet.

"Voorlopig moet Ashley het even alleen doen. Maar in de Tour de France wil ik terug zijn. Het deed pijn om de laatste voorjaarsklassiekers te moeten missen. Maar zondag heb ik toch de televisie aangezet om Luik-Bastenaken-Luik te kijken. Ik houd van de sport en ben eeuwig dankbaar om in die wereld te werken."