Orbán: 'Ik wacht tot er in Nederland een nieuwe premier is'

• Tijn Sadée

  EU-correspondent

"Wat heeft Mark Rutte nog nodig om ook de Hongaarse steun voor zijn gedroomde top-baan als NAVO-baas binnen te slepen?" Vrolijk lachend richt de Hongaarse premier Viktor Orbán zich tot de camera van de NOS als hij in het rumoer in een Brusselse conferentiezaal onze vraag opvangt.

Orbán, die zojuist conservatieve aanhangers heeft toegesproken, heeft geen seconde nodig om na te denken. "Ik wacht eerst tot er een nieuwe premier in Nederland is." Glunderend loopt hij verder, duidelijk in zijn nopjes met zijn ietwat pesterige antwoord. Op straat stapt hij met zijn medewerkers in de auto, op weg naar de Brusselse EU-top. Daar wordt deze woensdag en donderdag in de wandelgangen Ruttes kandidatuur ook weer besproken.

De meeste van de 32 NAVO-landen willen zo snel mogelijk Rutte aanwijzen als nieuwe NAVO-secretaris-generaal. Vier landen, Hongarije, Roemenië, Slowakije en Turkije, zijn nog niet om en Orbán is de grootste dwarsligger.

Nieuwe premier

Er wordt tijd verspild, klinkt het in kringen rond het NAVO-hoofdkwartier in Brussel. De irritatie over Orbáns positie neemt er toe, maar met 'ik wacht nog tot er een nieuwe Nederlandse premier is' maakt Orbán duidelijk dat hij niet van plan is vaart te maken.

De officiële deadline voor de benoeming van een opvolger van de huidige NAVO-topman Jens Stoltenberg is pas eind oktober. Dat de Amerikaanse president Biden het liefst nog vóór de NAVO-top in Washington, begin juli, Ruttes benoeming rond wil hebben, maakt op Orbán geen indruk.

De Hongaar is een goede politieke vriend van Donald Trump en die wil niets liever dan Bidens 'NAVO-feestje' in Washington bederven. Orbán helpt daarbij graag een handje, aldus waarnemers in Brussel.

'Niets te zoeken'

Wat zeker ook meespeelt is de politieke vete tussen Rutte en Orbán, die al jaren duurt. De twee botsten de laatste jaren meermaals in de EU, zeker als het ging om Ruttes felle kritiek op de rechtsstaat in Hongarije.

"Hongarije kan de kandidatuur van Rutte niet steunen", zei onlangs Orbáns minister van Buitenlandse Zaken Péter Szijjártó. We kunnen zeker geen man steunen als hoofd van de NAVO die eerder Hongarije op de knieën probeerde te krijgen.

Na een EU-top bijna drie jaar geleden zei Rutte dat Hongarije vanwege zijn homofobe wetgeving "niets meer in de EU te zoeken heeft" als het op die voet doorging. "Het langetermijndoel is om Hongarije op dit punt op de knieën te krijgen", aldus Rutte toen. Dat is Orbán niet vergeten.

Oekraïne

Een ander bezwaar dat Hongarije maakt, is Ruttes uitgesproken steun voor intensivering van wapen- en munitieleveranties aan Oekraïne. Orbán, die vindt dat het Westen en de NAVO daarmee de oorlog blijven voeden, bepleit een heel andere strategie. Hij roept op tot onderhandelingen tussen Oekraïne en Rusland over een staakt het vuren.

Al sinds de Russische invasie van Oekraïne laat Orbán geen Westerse wapenleveringen over Hongaars gebied naar Oekraïne toe.