Of formatie positief verloopt? Wilders vindt het een 'ingewikkelde vraag'

Het blijft gissen hoe het staat met de kabinetsformatie. Na het eerste gezamenlijke gesprek van de vier partijleiders van deze week vond PVV-leider Wilders het moeilijk om te antwoorden op de vraag of hij nog steeds positief is over de uitkomst. "Dat is een ingewikkelde vraag", antwoordde hij voorzichtig. "Laat ik zeggen: ik ben redelijk positief."

De informateurs hebben tot half mei de tijd gekregen om hun werk af te ronden, maar Wilders vraagt zich inmiddels af of die deadline gehaald gaat worden. "Dat wordt een klus", waarschuwde hij.

De afgelopen dagen en ook vandaag hielden informateurs Van Zwol en Dijkgraaf steeds afzonderlijke gesprekken met de partijleiders. Aan het eind van de middag werden ze onverwacht met zijn vieren uitgenodigd.

Stroef

Verschillende media melden dat de onderhandelingen over een hoofdlijnenakkoord stroef verlopen, vooral over de financiën. Van Zwol en Dijkgraaf zouden een compromis op tafel hebben gelegd om uit de impasse te komen. Daarom zou de gezamenlijke sessie nodig zijn.

Maar na afloop wilden de twee onderhandelaars die de pers te woord stonden, Wilders en Omtzigt, niet op die berichten ingaan. "Er zijn elke dag wel hobbels te nemen", zei Wilders. Volgens hem zijn er nog geen grote knopen doorgehakt.

"Maar we zijn met z'n vieren naar binnen gegaan en we komen nu ook weer met z'n vieren naar buiten. Dat is al positief. Ik ga nu naar huis, we praten later verder."

Ook NSC-leider Omtzigt vond het lastig om te antwoorden op de vraag of de gesprekken stroef gaan: "Stroef, soepel, het zijn niet de termen waarin ik denk." Dat er soms verschillen van mening zijn is volgens hem niet zo vreemd. "Als die er niet zouden zijn, dan hadden we nu al een kabinet."

Meireces

Net als Wilders temperde hij de verwachtingen over een snel verloop van deze fase. Sommige ingewijden hielden er rekening mee dat er voor het begin van het meireces, over twee weken, een resultaat gepresenteerd kon worden. "Dat lijkt me erg optimistisch", meende Omtzigt.

De partijleiders van VVD en BBB, Yesilgöz en Van der Plas, kozen ervoor de pers niet te woord te staan na afloop van het overleg met de informateurs.

Dijkgraaf en Van Zwol herkennen zich totaal niet in het beeld dat de formatie stroef verloopt of in een impasse zit. "We zitten nog steeds op schema", aldus Van Zwol. "We denken nog altijd dat we het in acht weken kunnen halen, maar het is aan de krappe kant."

Ook de komende tijd zullen de partijen vaak apart bij de informateurs langskomen. "Veel mensen denken dat als je met z'n allen bij elkaar gaat zitten dat je er dan zo uit bent. Maar dat is vaak helemaal niet zo. Wij zijn ervan overtuigd dat het zo juist sneller gaat", zei Dijkgraaf.

Eens over noodzaak bezuinigingen

De gesprekken gaan over alle onderwerpen, maar vooral over de financiën. Van Zwol: "Dat is een groot verschil met de vorige twee formaties. Toen leek er geld in overvloed te zijn. Dat is nu niet het geval."

Volgens hem zijn de partijen het er inmiddels wel over eens dat er gesneden moet worden in de overheidsuitgaven. Maar hoeveel er precies bezuinigd moet worden, en waarop, daarover zitten ze nog niet op één lijn.

Morgen zijn er opnieuw aparte gesprekken met de partijleiders. Daarnaast komen er mensen uit de wereld van de krijgsmacht en de inlichtingendiensten langs, zoals de commandant der strijdkrachten Eichelsheim en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Aalbersberg.