Avocado's en houtkap: criminelen infiltreren vaker in legale markten

Criminelen gebruiken voor hun illegale praktijken steeds vaker de wereld van de legale handel. Dat meldt het onderzoeksbureau Politie & Wetenschap van de Politieacademie in een rapport. De onderzoekers keken met name naar de handel in bijvoorbeeld avocado's en de houtindustrie. De producten komen vaak ook in Nederland terecht.

Politie en justitie zien de laatste tijd veel aanwijzingen voor deze criminele verdringing, zoals de ontwikkeling ook wel wordt genoemd. Criminelen dringen langzaam de handelsgebieden binnen en verdienen geld met legale producten, maar op een illegale manier. Dat doen ze onder meer door de wet- en regelgeving te overtreden.

Een voorbeeld is de illegale houtkap in de bossen van het Amazonegebied. De georganiseerde misdaad is daar alom aanwezig, omdat politie amper in het gebied komt en geen grip heeft op het illegaal kappen van bomen. Ook de politiek knijpt vaak een oogje dicht. Zo nam de Braziliaanse milieupolitie in 2020 boomstammen in beslag, maar werden die later weer vrijgegeven door milieuminister Salles. Volgens hem waren de houthandelaren "harde werkers".

Dat illegaal gekapte hout, ruim 130.000 duizend kubieke meter, werd in 2021 geëxporteerd naar de Verenigde Staten en Europa. Volgens Politie & Wetenschap is dat hout, ondanks de keurmerken die we hier hebben, in Nederland terechtgekomen.

Avocadomarkt

Ook op de avocadomarkt in Mexico, Peru, Colombia en Chili zijn veel criminelen actief. Daar wordt flink gebruikgemaakt van het succes van 'het groene goud'; delen van het productieproces worden beïnvloed en overgenomen door criminelen. Illegale praktijken zoals afpersing, diefstal van boeren en het kappen en verbranden van bossen om meer verbouwgrond te realiseren, zijn daar volgens de onderzoekers aan de orde van de dag.

Nederland maakt veelvuldig gebruik van de avocado-export van de bewuste landen. In 2021 werd voor 1,1 miljard euro aan avocado's geïmporteerd.

Veel kwetsbaarder

Markten waarin veel geld omgaat en met een goed imago, zijn het meest kwetsbaar. Het is daarom volgens Politie & Wetenschap logisch dat criminelen hier een graantje van willen meepikken. Als het aan bedrijven ligt, dan wordt er hard opgetreden, zegt onderzoeker Tim Boekhout van Solinge hierover.

"Bedrijven doen wat zij doen en dat is omzet maken. Hoewel zij steeds vaker bescherming van milieu en mensenrechten nastreven en de nadruk leggen op ketenverantwoordelijkheid, is overheidsoptreden volgens hen gewenst: meer handhaving en hard law."