Gefrustreerde chipsector hoopt op beter contact met Tweede Kamer
Voorheen, zo vertelt een insider in de chipsector, belde een Kamerlid op de avond voor een debat nog wel naar een bedrijf met vragen. Maar dat is niet meer zo gebruikelijk. Vandaag is een kans om daar verandering in te brengen: acht partijen uit de chipsector - waaronder ASML en NXP - gaan leden van de Tweede Kamer bijpraten over hun sector. Een moment om elkaar in de ogen te kijken.
De NOS sprak, op voorwaarde van anonimiteit vanwege de gevoeligheid over het onderwerp, met betrokkenen uit de sector. Daaruit klinkt frustratie over de Kamer en het contact daarmee.
Met de nieuwe Tweede Kamer zijn er nieuwe machtsverhoudingen ontstaan. De VVD was jarenlang de grootste partij en voorvechter voor het bedrijfsleven. Met de nieuwe grootste partij, de PVV, is contact krijgen heel lastig klinkt het vanuit de industrie. BBB is recent op bezoek geweest in de regio Eindhoven, dat geeft wel hoop is de boodschap.
De chipsector, met andere grote multinationals in het kielzog, zag zich afgelopen najaar geconfronteerd met twee fiscale versoberingen. Het gaat om de expatregeling en regels rond de inkoop van eigen aandelen die in de ogen van bedrijven het vestigingsklimaat flink hebben aangetast.
"De indruk in onze raad van bestuur is al enige tijd: Nederland is niet meer zo het ideale land als we dachten", zegt een bron in de chipsector. Een andere insider beaamt dit: "Er is veel onzekerheid, er hoeft maar iets kleins te gebeuren en dan volgt de conclusie dat Den Haag het niet heeft begrepen." Tegelijkertijd wordt de ontmoeting van vandaag ook gezien als een positieve verandering.
Daarbij wordt er aan bedrijven getrokken, zei burgemeester Jeroen Dijsselbloem van Eindhoven vorige week bij de aankondiging van de miljardenimpuls voor de regio. "Er zijn hier 6000 techbedrijven en de succesvolle daaronder worden dagelijks benaderd vanuit de VS, vanuit Frankrijk, Duitsland: waarom kom je niet naar ons? Met allerlei prachtige voorwaarden en subsidies."
Dat kan zelfs zover gaan dat ambassadeurs van landen met een compleet bidbook langsgaan. Delegaties gaan dan langs bij bedrijven en doen beloftes op het vlak van woningen, kantoren en technisch geschoold personeel.
Zo is het niet uitgesloten dat bedrijven die nu hun hoofdkantoor in Nederland hebben, deze onder druk van hun aandeelhouders verplaatsen vanwege de aanstaande belasting op inkoop eigen aandelen. "Dat is relatief simpel om te doen", zegt een bron. Het betekent overigens ook dat de dividendbelasting naar een ander land gaat. "Dat kan wel eens veel meer zijn dan de belasting op de inkoop eigen aandelen."
Een afhankelijkheidsrelatie
Volgens Ellis Aizenberg, universitair docent bestuurskunde aan de Universiteit Leiden, is het contact tussen bedrijven en de politiek belangrijk. Er is sprake van een "afhankelijkheidsrelatie" tussen de twee: "Dat is zo omdat de overheid afhankelijk is van het bedrijfsleven om investeringen te doen en werkgelegenheid te creëren."
Aizenberg zegt dat die relatie niet zozeer ongezond of negatief is. "Het bedrijfsleven is integraal onderdeel van het maken van beleid en politiek en de twee partijen hebben gewoon met elkaar te maken."
Ze verwacht bovendien niet dat het contact tussen de politiek en bedrijven helemaal wegvalt. "Georganiseerde belangen spelen een belangrijke rol in ons democratische systeem. Ze zijn een link tussen enerzijds de samenleving en de politiek. Als zij geen toegang krijgen is dat een probleem."
