Lenny Kuhr over anti-Israëlactie: 'Was niet tegen mij persoonlijk gericht'

• Sarah Bürmann

  redacteur Binnenland

De verstoring van het concert van zangeres Lenny Kuhr gisteren in een theater in Waalwijk, zorgt voor waakzaamheid in de theaterwereld. Een antisemitische actie, zegt de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding. Theaters bereiden zich voor op mogelijke nieuwe acties.

"Ik was verbijsterd", zegt de 74-jarige zangeres in gesprek met de NOS. "Ik was wel in staat om rustig te blijven. De mensen komen voor mij en voor het mooie gevoel dat ik ze kan geven." Daarom heeft ze het concert gewoon afgemaakt, "ook met medewerking van de mensen in de zaal, die dit verschrikkelijk hebben gevonden."

Vier bezoekers van het concert in theater De Leest in Waalwijk stonden zondag tijdens de middagvoorstelling plotseling op, ontrolden een Palestijnse vlag en begonnen te schreeuwen. De activisten beschuldigden ook Kuhrs familie van medeplichtigheid aan genocide.

De kinderen van de zangeres wonen in Israël en haar kleinzoon is dienstplichtig in het Israëlische leger. Kuhrs echtgenoot en een medewerker van het theater zetten het groepje uiteindelijk de theaterzaal uit.

Een pro-Palestijnse groep zette beelden online van de onaangekondigde actie:

De actiegroep die het filmpje deelde op sociale media was niet bereikbaar voor vragen van de NOS.

Kuhr heeft aangifte gedaan tegen de vier, die worden verdacht van belediging, smaad, laster en verstoring van de openbare orde. De politie heeft camerabeelden en geluidsfragmenten waarop de actie is vastgelegd. "En onze mensen zijn door de reserveringen aan het speuren om die mensen te vinden", zegt een woordvoerder van de politie. "We nemen de zaak hoog op. Het is een volstrekt ongepaste actie."

Antisemitische actie

Een antisemitische actie, zegt Eddo Verdoner, Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding. "Zij wordt belaagd en uitgescholden voor terrorist, voor zionist, schijnbaar enkel en alleen omdat ze Joods is en familie heeft in Israël."

Dat is intimiderend en angstaanjagend, zegt Verdoner. "Het gevolg hiervan is dat Joden zich vogelvrij voelen en het gevoel krijgen dat ze zich niet zomaar cultureel kunnen uiten, omdat ze dan dit soort acties kunnen verwachten."

Daarover maakt ook Kuhr zich zorgen. "Het gaat me er voornamelijk om dat we als kunstenaars vrij kunnen zijn om te doen wat we willen en dat we niet met geknepen billen op het toneel staan", vertelt ze. "De vraag is nu: hoe gaat de theaterwereld hiermee om? Hoe bereiden we ons voor op terrorisme?"

Kuhr en haar echtgenoot over het verstoorde concert in Waalwijk:

De Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD) heeft juist dit weekend nog contact gehad met het ministerie van Cultuur, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid, maar dat was naar aanleiding van de terroristische aanslag vrijdag in een theater in Moskou.

"Het dreigingsniveau blijft gewoon hetzelfde, maar we hebben theaterdirecteuren wel opgeroepen om goed contact te houden met de politie en burgemeester." De actie in Waalwijk heeft dat niet veranderd.

Volgens Gabbi Mesters van de VSCD kunnen theaters zich voorbereiden op een demonstratie, ook als die niet is aangekondigd, zoals Waalwijk. "We hebben een protocol met onze leden gedeeld, waarin staat hoe je adequaat kan ingrijpen tijdens een demonstratie in het theater." Mensen hebben het recht om te demonstreren, benadrukt Mesters, maar het is goed dat theaters nadenken hoe ze reageren op activisten in de zaal. "We zitten in een onrustige tijd."

Glijdende schaal

Sinds de oorlog tussen Israël en Hamas zijn er vaker bijeenkomsten verstoord door pro-Palestijnse activisten, zegt Verdoner. Bijvoorbeeld tijdens de opening van het Nationaal Holocaustmuseum eerder deze maand. Toch gaat de actie van gistermiddag nog een stap verder, omdat die tegen Kuhr persoonlijk was gericht.

Toch ziet Kuhr het niet als iets persoonlijks, maar als "anti-Joods en anti-Israël". "De haat op hun gezichten was zo verschrikkelijk groot. Dit had met mij persoonlijk ook niet veel te maken. Het was op mij gericht, maar het kan morgen op iemand anders gericht zijn." Onacceptabel, vindt Verdoner. "Een glijdende schaal waar we ons als samenleving tegen moeten verweren en uitspreken."

Met vlag kom je er niet in

Morgen treedt Kuhr weer op, in theater Geert Teis in Stadskanaal. De directeur, Riëtte Kruize, heeft contact gehad met de gemeente en veiligheidsdiensten. Wat hen betreft kan het concert gewoon doorgaan. "We gaan uit van een mooie, gezellige middag."

Wel neemt ze extra veiligheidsmaatregelen. "Gelukkig hoeven we normaal gesproken geen beveiligers in te zetten, maar dat doen we nu voor de zekerheid wel." Die zijn getraind om op te treden, mocht dat nodig zijn. "Als iemand een vlag mee naar binnen neemt, komt die er niet in." Ook is de ticketverkoop stopgezet om te voorkomen dat activisten opnieuw kaartjes kopen om de voorstelling te verstoren.

"Mijn grote wens is dat de kunst hierdoor niet beïnvloed wordt", zegt Kuhr. "Want dit is echt een plek waar we mensen verbinden met elkaar. Dat is absoluut in tegenspraak met wat er gisteren is gebeurd."