Julianakanaal maanden dicht, bedrijfsleven hekelt gang van zaken
Het Julianakanaal in Limburg tussen Berg aan de Maas en Born gaat vanaf oktober maandenlang dicht. Tot ver in het voorjaar is er geen scheepvaartverkeer mogelijk. Een stuk van ongeveer vier kilometer wordt drooggelegd om een defecte bouwkuip weg te kunnen halen.
Het kanaal is een drukbevaren scheepvaartroute tussen havens in Nederland, België en Frankrijk. Rijkswaterstaat is sinds 2022 bezig met het verdiepen en verruimen ervan. Nu moet de bouwkuip die daarvoor was aangelegd worden weggehaald, schrijft demissionair minister Harbers in een brief aan de Tweede Kamer.
De bouwkuip is een tijdelijke wand die in het kanaal is geplaatst om een stuk af te dammen. Binnen het afgedamde gebied wordt het water weggepompt zodat er droog kan worden gewerkt. De bouwkuip in het Julianakanaal liep eind februari plotseling weer vol, doordat er water onder de damwand door naar binnen stroomde.
Keuze verdoezeld
Het besluit van Harbers om het kanaal daarom een paar maanden af te sluiten, valt niet goed bij het bedrijfsleven in Limburg. Dat staat in een brief van de Limburgse Werkgevers Vereniging (LWV). Volgens LWV heeft Rijkswaterstaat jaren geleden gesteld dat het werk moet worden uitgevoerd, maar dat het kanaal ook bevaarbaar moest blijven.
"Ons is bekend dat een bedrijf met topexpertise op dit gebied een aanbieding heeft gedaan waarmee tijdens de renovatie het kanaal half open kan blijven", schrijft de vereniging. "Wij kunnen ons niet aan de indruk onttrekken dat deze keuze nu met gezochte argumenten verdoezeld wordt, over de rug van het bedrijfsleven en de regio Limburg."
'Droogzetten noodzakelijk'
Volgens de minister is het kanaal open laten niet mogelijk: "Het veilig verwijderen van de damwand en het uitvoeren van het noodzakelijke herstel van de bodem zonder droogzetten van het kanaal blijkt niet mogelijk."
De bouwkuip die nu moet worden weggehaald, veroorzaakte vorig jaar ook al grote problemen. Door een gat in een damwand liep de bouwkuip in februari onder water, waardoor het scheepvaartverkeer voor een maand stillag. De damwand is gerepareerd en er geldt nog altijd een snelheidsbeperking voor schepen in het gebied, maar toch is volgens Rijkswaterstaat nog sprake van een onveilige situatie.
De afgelopen periode kwam het acht keer bijna tot een ongeluk bij de herstelde bouwkuip. Die situatie is niet langer te tolereren, zegt Rijkswaterstaat. Vandaar wordt een deel van het kanaal helemaal drooggelegd. De werkzaamheden beginnen nu uiterlijk in oktober. Afhankelijk van de weersomstandigheden zijn die in april of mei 2025 klaar.
Ver omvaren
Gedurende de werkzaamheden moeten schepen omvaren. De omvaarroute gaat via de sluis bij Limmel, Maastricht. Wanneer die sluis door hoog water of storingen dicht moet, worden bedrijven in de haven van Stein onbereikbaar. Die haven wordt onder meer gebruikt voor bedrijven op industriepark Chemelot in Geleen voor de aan- en afvoer van grondstoffen. Het is de enige alternatieve route richting Antwerpen en Rotterdam.
Die omvaarroute heeft volgens de LVW nog meer haken en ogen. Schepen moeten twee dagen omvaren via Antwerpen, waar ook renovaties worden gedaan. De Belgische autoriteiten daar wijzen juist op een omvaarroute via het Julianakanaal. De vereniging zegt dat daar aandacht voor is gevraagd, maar dat er nooit antwoord op is gekomen.
Vier miljoen euro per dag
Volgens branchevereniging European Logistics Center Limburg kost het minimaal vier miljoen euro per dag als bedrijven het kanaal deels niet kunnen gebruiken, schrijft L1 Nieuws.
Minister Harbers zegt dat partijen die door de afsluiting van het kanaal onevenredig zwaar worden getroffen bij Rijkswaterstaat een verzoek kunnen indienen voor een vergoeding. Bedrijven moeten dan wel aantonen dat de schade het normale ondernemersrisico overstijgt.
