Inwoners Heerlen vinden Romeinse vloer tijdens onderzoek in eigen tuinen

Een Romeinse vloer en Romeins aardewerk, dat zijn enkele van de ruim 8000 vondsten die zijn gedaan bij een groot archeologisch onderzoek door inwoners van Heerlen. Die werden daarbij ondersteund door archeologen.

Tijdens het onderzoek werd er door inwoners afgelopen september zelf gezocht in hun eigen achtertuinen. Ook werd er gezocht op openbare plekken. Archeologen hielpen mee en de resultaten van het onderzoek werden afgelopen avond gepresenteerd op een bewonersbijeenkomst.

Het huidige Heerlen is gebouwd op de resten van de Romeinse stad Coriovallum. De kans dat je in Heerlen iets vindt uit de Romeinse tijd als je er gaat graven, is dan ook groot. In totaal werd er voor 211 kilo aan materiaal gevonden.

"Het gat dat we maakten tijdens het onderzoek was een meter diep. En het was best zwaar om dat te graven omdat het erg warm was die dag", zei een van de deelnemende inwoners tijdens de bijeenkomst gisteravond. De inwoners hadden één dag de tijd om te graven. In eerste instantie gingen ze voorzichtig te werk. "Totdat de archeoloog erbij kwam, die zei dat we dieper moesten graven om in de Romeinse laag te komen."

Opmerkelijke vondst in hele kleine tuin

De opmerkelijkste vondst werd gedaan in een hele kleine tuin waarvan de onderzoekers dachten dat er niets gevonden zou worden omdat er op die plek al veel gebouwd, en dus gegraven, is in het verleden. "Het werd ook nog eens gevonden in het meest verstedelijkte gedeelte waar we zochten. We dachten echt dat we daar niets zouden vinden", zegt stadsarcheoloog Hilde Vanneste een dag na de bijeenkomst.

Op die plek werden zo'n 85 centimeter onder de grond de restanten van een Romeinse vloer gevonden, bedolven onder een dikke laag Romeins puin. "Ik vind het heel bijzonder dat we dat daar vonden. Het hoorde waarschijnlijk bij een openbaar gebouw uit de Romeinse tijd", zegt Vanneste. Het gaat om een Romeinse mortelvloer, een soort uitgesmeerd cement, dat deel uitmaakte van een groot Romeins bouwwerk waarvan eerder al delen waren opgegraven.

Op onderstaande foto is links het gat te zien waarin de Romeinse vloer gevonden werd. Rechts zie je resten van een gebouw dat er nog eerder heeft gestaan:

Op andere locaties werden dakpanfragmenten gevonden. Die lijken van Romeinse stadshuizen te zijn geweest. Op een andere plek werd een grote hoeveelheid aardewerk gevonden. Onderzoekers denken dat het aannemelijk is dat daar vroeger een pottenbakker zat.

Door de opgraving weten de onderzoekers nu beter hoe groot de Romeinse stad onder Heerlen was. "We weten ook dat we zelfs in verstedelijkt gebied gewoon nog intacte resten uit de Romeinse tijd kunnen aantreffen. Dat is goed om te weten als je gaat bouwen in Heerlen."

Inwoners in de schoenen van archeologen

Archeoloog Roel Roggen dacht voorafgaand aan het project dat hij het moeilijk zou vinden dat hij een deel van zijn werk uit handen moest geven aan inwoners. Maar al snel werd voor hem duidelijk dat alles tijdens die dag op rolletjes liep. "We waren goed voorbereid en hadden een documentatiemap gemaakt waarin heel duidelijk beschreven stond hoe de inwoners te werk moesten gaan", zei Roggen op de bewonersbijeenkomst.

Inwoners tijdens het graven afgelopen september, en enkele vondsten:

Volgens Roggen selecteren archeologen rap als ze dingen vinden in de grond. Daarom was hij blij met de frisse blik waarmee inwoners keken naar opgravingen. "Ik denk dat de gewone man en vrouw opener kijken naar de grond en alles interessant kunnen vinden en daarom ook heel veel materiaal hebben meegenomen."

Vierkantemetervriendschappen

Het project heeft niet alleen meer kennis over de oude stad onder Heerlen opgeleverd. Er zijn ook vriendschappen ontstaan tussen inwoners, zegt archeoloog Vanneste. "Dat was ook een van de doelen van het project, naast het wetenschappelijke onderzoek en het maatschappelijke draagvlak vergroten voor Heerlens erfgoed". Ze noemt de vriendschappen die tussen inwoners zijn ontstaan 'vierkantemetervriendschappen', verwijzend naar de grootte van de gaten die door inwoners zijn gegraven.

Alle resultaten van het onderzoek zijn samengevoegd in een expositie die te bezoeken is in Heerlen. In 2025 komt er een nieuwe editie van Heel Heerlen Graaft. In de tussentijd wordt er gewerkt aan het project Heel Limburg Graaft, waarin er gezamenlijk met Duitse gemeenten archeologisch onderzoek zal worden gedaan.