ASML helpt bij woningbouw vanwege tekort waarvan het zelf medeveroorzaker is
Het komt niet vaak voor dat een groot Nederlands bedrijf een actieve rol wil spelen bij woningbouw. ASML doet dat nu wél. De chipmachinemaker uit Veldhoven gaat garant staan voor woningbouwprojecten die anders moeilijk van de grond komen.
Het is een poging van het bedrijf om zo snel mogelijk iets te doen aan het enorme woningtekort in de regio. Aan dat tekort draagt het bedrijf zelf indirect bij. Van de ruim 42.000 medewerkers werken er 22.000 in Nederland. De meesten werken in de regio Veldhoven. Deels komen die uit Nederland, maar 40 procent komt uit het buitenland.
130 woningen
Vandaag zijn de handtekeningen gezet onder het eerste plan voor de bouw van in totaal 130 woningen in sociale en middenhuur. Die zijn nadrukkelijk niet bedoeld voor de goedbetaalde expats die het bedrijf in steeds grotere aantallen aantrekt. De gedachte is dat die wel een woning weten te vinden.
Dit soort initiatieven moeten de woningmarkt in de regio loswrikken, zo hoopt ASML. "Wij hebben als ASML een impact, een druk op de omgeving, op de maatschappij, hier op de woningmarkt", zegt Frieda Rikkers, projectmanager maatschappelijke betrokkenheid bij ASML. "En daarom zeggen we: we vinden het echt belangrijk om dit te doen."
Het is niet zo dat ASML zelf gaat bouwen, zoals Philips meer dan honderd jaar geleden in Eindhoven deed. Philips deed dat bovendien wel heel bewust voor de eigen medewerkers. In het geval van ASML staat het bedrijf financieel garant tot een bedrag van 1,8 miljoen euro, mocht het project verlieslijdend blijken te zijn. Dat is een bedrag dat ASML met een jaarwinst van bijna 8 miljard euro makkelijk kan missen.
In feite dekt de chipmachinemaker dus de risico's af voor de projectontwikkelaar. "Wat je ziet, is dat in de tijd dat we dit plan ontwikkelden de bouwkosten fors zijn gestegen en ook de rente steeg", zegt directeur Erik Leijten van gebiedsontwikkelaar BPD Regio Zuid. Verder noemt hij overheidsmaatregelen die "een bepaalde onrust en onzekerheid" geven, waardoor een project met 100 procent betaalbare woningen "gewoon niet meer uit kan". Leijten verwacht overigens niet dat het geld van ASML ook daadwerkelijk nodig is.
De realiteit is dat het aantal appartementen dat hiermee gerealiseerd wordt, een druppel is op een gloeiende plaat. De vraag naar sociale huurwoningen in Veldhoven is enorm,. Volgens Woonstichting 'thuis zochten er vorig jaar zo'n 25.000 mensen een woning in de sociale huursector; het woonproject waar ASML nu garant voor staat levert veertig appartementen voor dat segment op.
Meer projecten
ASML wil meer van dit soort projecten steunen. Hoeveel precies en welk geldbedrag daar uiteindelijk mee gemoeid is, kan het bedrijf nog niet zeggen. Dit project, dat Springplank heet, moet volgend jaar af zijn.
Dat ASML zich hiermee bezighoudt, heeft ook te maken met het feit dat het zelf medeveroorzaker is van het tekort. De chipmachinemaker groeit heel hard, veroorzaakt door de enorme vraag naar machines vanuit chipfabrikanten als Intel en TSMC. Die groei zet de komende jaren door. Dat is te merken aan het aantal kantoren dat ASML rond de Kempenbaan, de weg waar het bedrijf aan gevestigd is, aan het bouwen is.
Wessel Mandos, fractievoorzitter van GroenLinks/PvdA in de gemeenteraad van Veldhoven, reageert positief op het initiatief van de multinational. "We hebben tot nu toe de groei van ASML altijd gefaciliteerd. En dat moeten we wat mij betreft ook blijven doen in de toekomst. Maar tegelijkertijd moet je wel het welzijn van Veldhoven ook in het oog houden. En juist ook op het gebied van de woningmarkt doen ze nu een stap om dat te gaan financieren en een fiscale injectie te geven."
