Blijdschap, zorgen en vraagtekens na groen licht EU voor natuurherstelwet
Na een zeer lang traject heeft het Europees Parlement ingestemd met de veelbesproken natuurherstelwet. Hoewel het gaat om een sterk afgezwakte versie van het oorspronkelijke plan van ex-Eurocommissaris Timmermans, reageren natuurorganisaties opgelucht. Vanuit de agrarische sector klinken zorgen en kritiek, die onder andere geuit worden door BBB-voorzitter Van der Plas.
Het beoogde doel van de wet is herstel van de aangetaste natuur in Europa. Veel concrete doelstellingen zijn geschrapt uit het voorstel en hebben plaatsgemaakt voor richtlijnen. Er is nog veel onduidelijk over wat de precieze effecten van de wet zijn. EU-ministers moeten nog over de deal stemmen, maar dat wordt gezien als een formaliteit.
'Cruciale wet'
Milieubelangenorganisaties reageren verheugd op het nieuws. De natuurherstelwet is "cruciaal om het verlies aan planten en dieren te stoppen", zegt Kirsten Haanraads van het Wereld Natuur Fonds namens natuur- en milieuorganisaties. "Hiermee maken we ons Nederlandse landschap met de zee, duinen, veenweiden en bossen mooier, veiliger en leefbaarder."
Landbouworganisatie LTO spreekt daarentegen van een zeer zorgelijke ontwikkeling. "Weer is een Europese verordening aangenomen, waarvan de uitwerking voor Nederland nog onduidelijk is." De organisatie zegt dat het eindvoorstel meer ruimte biedt voor boeren en tuinders, maar stelt dat "zorgen overheersen over de juridische onduidelijkheid".
Rechtszaken?
Sinds de stikstofuitspraak van de Raad van State in 2019, spanden milieuorganisaties diverse rechtszaken aan tegen de overheid. Die milieuorganisaties beroepen zich op eerder van kracht geworden natuurwetgeving. Ze kregen meermaals gelijk van de rechter, omdat de natuurkwaliteit in Nederland vaak te wensen overlaat.
De kans bestaat dat het aantal rechtszaken toeneemt als de natuurherstelwet wordt ingevoerd. Of dat ook echt gebeurt, is de vraag, want de Europese wet is flink afgezwakt: een bindend verbod op het verslechteren van natuur verdween uit het voorstel.
Wat de precieze gevolgen van invoering van de wet zijn, is niet bekend, al het kabinet liet daar wel onderzoek naar doen. Daarin is ook aandacht voor de juridische gevolgen, bijvoorbeeld of de wet tot meer rechtszaken kan leiden.
Van der Plas wil rapport van minister
Van der Plas (BBB) vroeg een dag voor de stemming in het Europees Parlement om openbaarmaking van de belangrijkste conclusies van het rapport. Ze wilde zo voorkomen dat Nederlandse Europarlementariërs moeten "stemmen zonder te weten wat de precieze gevolgen zijn voor ons land". Een Kamermeerderheid steunde haar voorstel.
Demissionair minister Van der Wal (Natuur en Stikstof) reageerde in een brief aan de Tweede Kamer dat het rapport af is, maar nog niet gedeeld kan worden met de Kamer, "nu de bespreking in het kabinet niet is afgerond".
'Erg kort van tevoren'
Van der Wal had de Kamer beloofd het rapport voor de stemming van de EU-ministers naar de Kamer te sturen. Het verzoek van de BBB gisteren "komt erg kort van tevoren",zegt een woordvoerder van de minister. "Als de Kamer er eerder om gevraagd had, hadden we erop kunnen anticiperen."
Op X haalt Van der Plas fel uit naar de minister. Van der Wal zou de grondwet met voeten treden, schrijft ze. Van der Plas haalt een Grondwetsartikel aan: "De regering is verplicht om ieder individueel Kamerlid de inlichtingen te geven waar hij of zij om vraagt. Alleen als het belang van de staat in het geding is, mag de regering weigeren de informatie te verschaffen."
BBB krijgt debat
De minister is het daar niet mee eens. Het is aan het Europees Parlement zelf om informatie te verzamelen, aldus Van der Wal. De BBB-leider neemt hier geen genoegen mee en heeft een interpellatiedebat aangevraagd. Een ruime Kamermeerderheid heeft daarmee ingestemd. De BBB verwacht dat dat debat donderdag wordt gehouden.
