Nieuwe beelden van Elfstedentocht 1986: drie Friezen filmden ontsnapping Van Benthem
Ze wisten dat ze een unieke plek hadden waar de NOS de Elfstedentocht niet kon filmen. Op 26 februari 1986 legde het drietal Sander Nieuwhof, Oene Krist en Joop Bijlsma per toeval de eerste ontsnapping van tweevoudig winnaar Evert van Benthem (1985 en 1986) vast. Nu, 38 jaar later, zijn de beelden gedigitaliseerd en aan het Fries Film & Audio Archief overgedragen.
De drie stonden de kopgroep tussen Wier en Vrouwenparochie op te wachten, een plek waarvan ze wisten dat de NOS er niet kon komen. "De bruggen waren te laag, daardoor kon de motor met filmcamera er niet onderdoor", zegt Krist tegen Omrop Fryslân.
Precies op de plek waar Nieuwhof, Krist en Bijlsma klaar stonden, reed de latere winnaar Van Benthem uit de zevenkoppige kopgroep weg. De beelden lagen tot nu toe stof te vangen in het archief van Nieuwhof. Hij heeft ze nu overgedragen aan het filmmuseum in Leeuwarden.
Deze ontsnapping van Van Benthem, gefilmd door Nieuwhof, Krist en Bijlsma:
De drie hadden van tevoren alles al geregeld. Nieuwhof: "We moesten zelfs een vergunning aanvragen om daar te mogen rijden, dat kan natuurlijk niet zomaar."
Bijlsma reed, Krist hing aan de zijkant van de auto om alles in de gaten te houden en hobbyfilmer Nieuwhof hing uit het dak met de camera. "We hadden een Jeep geregeld", zegt Krist lachend. "Want we moesten een auto met een open dak hebben."
Dat gebeurt een keer in je leven, zo'n moment. Oene, Joop en ik hebben dat vastgelegd.
Wat er toen gebeurde, hadden de mannen niet kunnen bedenken. Door zijn lens zag cameraman Nieuwhof hoe Van Benthem met iedere schaatsslag zijn voorsprong vergrootte. "Dat was voor ons een geweldig moment. Dat gebeurt een keer in je leven, zo'n moment. Oene, Joop en ik hebben dat vastgelegd", zegt Nieuwhof.
Voor Krist was het meteen duidelijk dat Van Benthem die dag in goede vorm verkeerde: "Hij was de sterkste. Hoe makkelijk hij daar weg reed. Hij had nog een goede batterij over."
Honderd gulden
De beelden zijn nooit op televisie vertoond. Dat had wel gekund, zegt Nieuwhof. "Bij de NOS hadden ze vanuit de helikopter gezien dat wij filmden. Ze hebben contact gezocht en wilden de beelden wel hebben."
De mannen konden er honderd gulden voor krijgen. Een taxi zou de beelden dan naar Hilversum brengen. "Toen heb ik gezegd dat een taxi duurder was dan wat ze wilden betalen. Na goed overleg hebben we 'nee' gezegd", zegt Nieuwhof.
Maar liefst 38 jaar later zijn de beelden gedigitaliseerd en bijgewerkt. Coördinator Jurjen Enzing van het Fries Film & Audio Archief is er blij mee: "Het is heel bijzonder. Alles wat is in Friesland is vastgelegd, willen we bewaren voor de toekomst. Dit is echt een pareltje", sluit Enzing af.
