Een van de laatste nog levende vrouwen Fries verzet (100) overleden
De Friese verzetsstrijder Volie Schermer-de Jong is deze week overleden op 100-jarige leeftijd. Ze was een van de laatste nog levende vrouwen die in de Tweede Wereldoorlog fietskoerier was bij het Friese verzet.
Schermer-de Jong werd geboren in Sneek en ging op haar 19e in het verzet. Op de fiets legde ze iedere dag tientallen kilometers af om illegale post te vervoeren, schrijft Omrop Fryslân. Ze deed dat onder de schuilnaam Mary.
Meestal wist ze niet wat er in haar fietstas zat, zei ze elf jaar geleden in een interview met het Sneeker Nieuwsblad. Maar een keer had ze een doosje met 'schietspullen' mee, en dat rammelde nogal. Ze kwam een Duitse militair tegen op haar tocht. "Ik heb hem lief aangekeken en mocht doorfietsen."
Geen hoge pet
Dat was niet ongewoon, weet Hessel de Walle. Hij schrijft een boek over vrouwen in het Friese verzet. Duitsers hadden destijds geen hoge pet op van vrouwen. "Die geloofden niet dat vrouwen tot zulk verzet in staat waren."
"Als een vrouw al gepakt werd, kreeg ze vaak niet meer dan een schop onder haar kont", gaat De Walle verder. "Vooral als ze jong en mooi was. Dan wil je ze niet oppakken, dan wil je er een afspraakje mee." Volgens de auteur was de rol van vrouwen in het Friese verzet bijna even groot als die van mannen.
Niet opvallen
Aan het verzet waren allerlei regels verbonden. Zo maakte Schermer-de Jong een keer een omweg tijdens haar fietstocht om de groeten te doen aan de vriend van een andere koerierster. Maar dat werd niet gewaardeerd.
Bij terugkomst in Sneek sprak Piet Oberman haar streng toe. Hij was een belangrijk figuur in het verzet en had de leiding over de overval op het Huis van Bewaring in 1944. Meer dan vijftig mensen, onder wie veel verzetslieden, werden bevrijd uit de Leeuwarder gevangenis zonder dat een schot gelost werd. Dat wordt gezien als een van de spectaculairste ontsnappingen uit de Nederlandse geschiedenis.
"Oberman zei dat ze als verzetsvrouw niet mocht opvallen", zegt De Walle. "Zelf dacht Volie dat ze iets goeds had gedaan, voor een vriendin."
Jeugdliefde
Bang is ze nooit geweest, verklaarde Schermer-de Jong in het interview in 2013. Gevaar zag ze ook niet in haar daden. "Ik sliep altijd heerlijk. Maar wat wil je ook, als je de hele dag op de fiets zit."
Na de bevrijding vertrok Schermer-de Jong naar Amsterdam om te werken als verpleegkundige. Een paar jaar later keerde ze terug naar haar geboorteplaats Sneek, waar ze trouwde met haar jeugdliefde Jaap Schermer.