Nieuwe poging met commerciële maanlander: Odysseus gelanceerd

Maanlander Odysseus is even na 07.00 uur vertrokken vanaf Kennedy Space Center in Florida voor een reis van ongeveer een week naar de maan. De lancering van de Falcon 9-raket van het bedrijf Space X liep een dag vertraging op vanwege problemen met de brandstof van de lander.

Het is de vierde poging van een commercieel bedrijf om een zachte landing op de maan te maken met een onbemand ruimteschip. Die landing moet plaatsvinden op 22 februari. De bestemming is een krater in de buurt van de zuidpool van de maan. Dat is dan de eerste Amerikaanse maanlanding sinds het Apollo-programma.

Bekijk hier de beelden van de lancering:

Aan boord zijn zes instrumenten van NASA, onder andere stereocamera's die het maanoppervlak moeten filmen vlak voor de landing. Ook zijn er experimenten van verschillende universiteiten aan boord en 125 beeldjes van Jeff Koons, als onderdeel van een kunstproject.

Gisterochtend ging de lancering niet door vanwege een probleem met de temperatuur van de brandstof van de maanlander. Dat deed zich vanochtend niet meer voor. Dat betekent allerminst dat de missie vanaf nu een gelopen koers is: drie eerdere pogingen met commerciële maanlanders van het Israëlische bedrijf SpaceIL, het Japanse iSpace en het Amerikaanse Astrobotic Technology mislukten.

Ook Odysseus, ook bekend onder de naam Nova-C, is gebouwd door het Amerikaanse bedrijf Intuitive Machines. Daar hebben ze goed gekeken naar wat er fout is gegaan bij de concurrentie, verwacht ruimtevaartconsulent Erik Laan van Eye On Orbit. "Maar al die bedrijven hebben hun eigen systemen ontwikkeld, en die systemen zijn wel heel specifiek. Je moet heel erg veel checks doen en het lukt nooit om alles helemaal af te dekken."

Zo kunnen dingen die op aarde prima werken, het in de ruimte opeens niet doen. En Odysseus raast straks met een duizelingwekkende vaart van tienduizenden kilometers per uur op de maan af, moet dan bijna alle snelheid verliezen en precies goed neerkomen. Dat moet het apparaat grotendeels autonoom doen; dus de software aan boord moet berekend zijn op onder meer plotselinge storingen, foute sensors en communicatieproblemen met aarde.

Veel druk

"Heel veel kun je op aarde niet testen", zegt Laan. "Daarom is het begrijpelijk dat zo'n eerste missie mislukt. Daar leer je dan wel weer van, maar je missie is wel verloren."

Veel nationale ruimtevaartorganisaties, zoals die van Japan, India en vooral China hadden de afgelopen jaren meer succes met hun niet-commerciële onbemande maanlanders. "Die nationale organisaties hebben vaak wat meer middelen tot hun beschikking. Als het daar een paar keer mislukt, kunnen ze het blijven proberen. Bij zo'n commercieel bedrijf moet het de tweede keer, maar zeker de derde, eigenlijk wel lukken. Dus daar ligt wel veel druk op."