Von der Leyen begint gesprekken met boerensector: te weinig en te laat?

• 

  Aïda Brands

  redacteur Brussel

Voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie begint vandaag aan de langverwachte gesprekken met de voedsel- en landbouwsector. Ze wil een dialoog met de Europese boeren, maar al voor de gesprekken zijn begonnen, krijgt het initiatief veel kritiek. Lastig, nu de frustratie bij Europese boeren groeit en er steeds meer wordt gedemonstreerd.

Duitse boeren trapten het jaar af met grote demonstraties in het hele land en ook in Litouwen en Frankrijk gaan boeren boos de straat op. In België draaiden boeren uit protest verkeersborden om en gisteren demonstreerde een honderdtal boeren uit heel Europa voor het Europees Parlement.

De frustratie is groot, want volgens de boeren verstikt de EU hen met te veel regels. "Landbouwbedrijven verdwijnen en jonge boeren wordt de moed ontnomen. Het wordt hoog tijd dat iedereen ziet wat het gevolg van het Europese beleid is", zegt Mark Wulfrancke van het Algemeen Boerensyndicaat.

Het grote electorale succes van BBB bij de provinciale verkiezingen in Nederland schudde vorig jaar vooral de Europese Christendemocraten wakker. De EVP-fractie in het Europees Parlement vreest in juni bij de verkiezingen veel boerenstemmen te verliezen.

In september vorig jaar kondigde Von der Leyen, zelf ook christendemocraat, in haar jaarlijkse 'troonrede' aan in gesprek te willen met de landbouw- en voedselsector. "We hebben meer dialoog en minder polarisatie nodig", zei ze toen.

Vijf maanden later is het eerste gesprek met de sector. Bijna dertig organisaties doen mee, onder meer Europese landbouwverenigingen, voedselproducenten en ngo's. Ook de Universiteit Wageningen is uitgenodigd om mee te praten over de toekomst van de landbouwindustrie. Het is de bedoeling dat de verschillende organisaties voor de zomer hun ideeën delen met Von der Leyen.

Verkeerde gesprekspartners

Maar volgens veel boeren is het te weinig en te laat en bovendien praat de Commissie met de verkeerde partijen, vinden ze. "Het wordt eens tijd dat er met de echte boeren wordt gepraat. Er lopen hier duizenden landbouwexperts, maar weinig mensen die daadwerkelijk het beleid moeten gaan uitvoeren", zegt Wulfrancke.

Een ander veel gehoord punt van kritiek is dat het allemaal wel erg kort dag is. Voor iets wat in september al werd aangekondigd, lijkt het evenement gehaast te zijn georganiseerd. Zo verstuurde de Commissie de uitnodigingen pas vorige week. Afspraken moesten worden verzet en heel veel tijd om het gesprek van vandaag voor te bereiden was er niet, vinden betrokken partijen.

'Ursula-show'

Ook EU-landen fronsen de wenkbrauwen. Vrijwel iedereen vindt het goed dat er gesprekken met de landbouwsector komen, maar er wordt getwijfeld aan de motieven van Von der Leyen. Om input vanuit de landen zou niet zijn gevraagd en landbouwcommissaris Wojciechowski neemt geen deel aan de dialoog.

Diplomatieke bronnen zeggen tegen de NOS dat het allemaal wel erg "een Ursula-show" is. "Het heeft er alle schijn van dat dit vooral gedaan wordt met het oog op de verkiezingen."

Een woordvoerder van de Commissie herkent zich niet in de kritiek. "Deze dialoog komt uit de koker van de Commissie-voorzitter dus het is volkomen logisch dat zij die opent."

De komende maanden komen de organisaties verschillende keren bij elkaar. Pas met de verkiezingen van juni zal blijken of de handreiking van de Commissie aan de boeren genoeg zal zijn.