Dj's overheersen in exportlijst muziek, ook punkrockers halen top 5

Top-dj's als Tiësto, Martin Garrix en Afrojack domineerden vorig jaar weer de exportlijst van Nederlandse muziek, maar in de top vijf met meeste buitenlandse optredens staat dit jaar ook een nieuwkomer: de Nijmeegse punkrockformatie Antillectual, met 88 optredens.

"Een mooie verrassing", zegt zanger en gitarist Willem Heijmans over de notering. "We kwamen al sinds 2008 jaarlijks terug in die lijst, maar de top vijf hadden we nog niet gehaald."

"Spelen, spelen, spelen, spelen" is volgens Buma Cultuur-directeur Frank Helmink het geheim achter de hoge notering. "Het is hard werken, maar voor je het weet heb je bijna honderd optredens door heel Europa."

Uit de jaarlijkse lijst blijkt de exportwaarde van Nederlandse popmuziek voor het tweede jaar op rij steeg, met zo'n 15 procent naar 198 miljoen euro. Hoewel de exportwaarde daarmee nog niet terug is op het niveau van voor de coronapandemie, verwacht Helmink dat de stijging zal doorzetten en het record uit 2018 van 216 miljoen euro komend jaar gebroken zal worden.

Een van de oorzaken van de stijging is dat er vorig jaar ook weer in Azië kon worden opgetreden, terwijl dat in 2022 door de pandemie nog niet overal mogelijk was. Daarnaast zijn er nieuwe groeimarkten als Saudi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten, Singapore, Chili en Colombia. Bij de allereerste meting in 2004 werd nog een totaalwaarde van 31,6 miljoen euro gemeten.

Bescheiden aandeel

Het grootste gedeelte van de 198 miljoen euro is verdiend met buitenlandse optredens van Nederlandse artiesten. De waarde daarvan in 2023 was 152 miljoen euro. Verder leverden de rechten van Nederlandse popmuziek ongeveer 38 miljoen euro op en werd er 8 miljoen opgehaald met opnames.

Hoewel Antillectual qua werklust de super-dj's evenaart, lacht Heijmans dat het aandeel van zijn band in de exportmiljoenen bescheiden is. "Ik weet niet in hoeverre wij bijdragen aan die miljoenen die worden opgehaald. Je moet maar de andere vier van de top vijf vragen, dan kun je uitrekenen wat er bij ons binnenkomt."

Hij merkt erbij op dat zijn bandleden nog een baan hebben naast hun drukke tourschema, terwijl het aandeel van de dj's in de totale exportwaarde bijna 66 procent was. Buma-directeur Helmink: "Het zal inderdaad een paar nullen schelen."

City to city van Antillectual:

Wel merkt Helmink op dat de voortrekkersrol van artiesten enorm belangrijk kan zijn. "Je ziet dat als je er als eerste bij bent, je meteen ook wereldwijd de grootste bent. In 2004 was elektronische dancemuziek goed voor 33 procent van het totaal, maar doordat we een voorsprong hadden op de rest, zie je dat Nederlandse dj's overal ter wereld worden uitgenodigd. Daardoor zit het aandeel nu op zo'n 70 procent."

"Dat geldt overal waar Nederland er heel snel bij was." Als voorbeeld noemt hij het muziekgenre dat zangeres Caro Emerald vijftien jaar geleden introduceerde, of zogenoemde 'female fronted metal' als Within Temptation. "Allemaal muziekgenres die hier in Nederland eigenlijk begonnen", zegt Helmink.

Ook Antillectual-bandlid Heijmans spreekt van een wisselwerking, waarbij het succes van de een bepalend kan zijn voor de ander. "Ik zie inderdaad bevriende bands uit Nederland vaker terugkomen op plekken waar wij hebben gespeeld. En wij hebben er ook profijt van als er al bands van ons genre naar het buitenland zijn geweest. Op hun schouders kunnen wij weer verder de wereld in trekken."

Van de 1236 artiesten die zijn onderzocht waren er zo 837 op enige wijze actief buiten Nederland. Die traden op in 84 landen, met de VS, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk als populairste bestemmingen.

Volgens Heijmans is de gunfactor groot over de grens. "In het buitenland vinden ze het leuk om Nederlandse bands aan het werk te zien. Het feit dat die de moeite nemen om naar Duitsland, Japan of Noord-Amerika te komen, wordt erg gewaardeerd."

Zelf speelt Heijmans vrijdag in Eindhoven, in februari trekt de band naar Duitsland en een maand later naar Frankrijk, Spanje en Portugal. "Dus Antillectual zit voorlopig nog niet stil."