'Strenge Nederlandse aanpak Grieken niets waard'
Door correspondent Tijn Sadée
Banken moeten meebetalen aan een nieuw noodfonds voor Griekenland, eist minister De Jager. De Europese bijval voor zijn aanpak noemt hij 'een Nederlands feestje'. Maar bij de start van de Europese top ligt de kater op de loer. "Er is voor onze deelname geen prikkel", zeggen bankiers.
"Deze hectiek heb ik niet eerder meegemaakt", zegt de ervaren CDA-europarlementariër Corien Wortmann. Als financieel expert probeert ze een meerderheid in het Europees Parlement achter haar voorstellen voor strengere begrotingsregels te krijgen.
Sixpack
Wortmann wil sancties invoeren voor EU-landen die schuld op schuld stapelen, om zo Griekse toestanden in de toekomst te voorkomen. "Maar linkse partijen en vakbonden in Europa proberen met misleidende informatie mijn idee te torpederen", zegt Wortmann. "En Frankrijk en Duitsland liggen dwars. Die willen die Brusselse bemoeienis met hun begrotingspolitiek niet."
Wortmann haast zich van een intiem beraad in de EP-ledenbar naar een last minute vergadering van haar christen-democratische fractie. Het is een race tegen de klok. Donderdagochtend 12.00 uur stemt het EP over haar voorstellen. In de uren erna arriveren Europa's regeringsleiders. Die willen graag verder praten over de nieuwe begrotingsdiscipline, onder de noemer 'sixpack', genoemd naar de zes disciplinaire maatregelen van de voorzitter van de Europese Raad Herman Van Rompuy.
Maar alvorens premier Rutte en zijn 26 collega's aan de soep beginnen, willen ze op zijn minst weten of het EP er al uit is. "Dit wordt een cruciale dag voor de euro en dus voor het hele Europese project", zegt Wortmann, waarna ze zich weer stort in de EP-wandelgangen, op zoek naar politieke steun.
'Dag van de waarheid'
Een kilometer verderop, rond het hoofdkwartier van Van Rompuy, nemen televisieploegen uit de hele wereld hun posities in. Brussel maakt zich op voor 'de dag van de waarheid', zoals sommige kranten koppen.
In de Nederlandse media heeft minister van Financiën Jan Kees de Jager aan de oplopende spanning bijgedragen. Eerder deze week nam hij het voortouw in de oproep aan banken en pensioenfondsen om mee te betalen aan een nieuw noodfonds voor Griekenland. De risico's moeten niet alleen door belastingbetalers, maar ook door bankiers en investeerders worden gedragen. Met die boodschap was hij door het Nederlands parlement op pad gestuurd.
Kater
"Een Nederlands feestje", noemde een trotse De Jager de steun die hij in Brussel van zijn Europese collega's kreeg. Maar die steun is in de praktijk niet veel waard, waarschuwen bankiers die vraagtekens zetten bij de effectiviteit van de strenge Nederlandse aanpak. Na De Jagers 'feestje' ligt de kater op de loer.
"Het is heel moeilijk om die vrijwillige deelname van banken te definiëren", zegt econoom Carsten Brzeski op het Brusselse hoofdkwartier van de ING Bank. "Er moet voor de banken een prikkel zijn, ze moeten een wortel worden voorgehouden." Van harte zal het niet gaan, want niemand gunt de Grieken nog enig krediet. Brzeski: "Een mogelijke prikkel, zoals Duitse banken opperden, is dat overheden garant staan voor de bankdeelnames. Maar met zo'n staatsgarantie vraag je indirect of de belastingbetaler het risico van de banken wil afdekken en dat kan niet de bedoeling zijn."
Wondermiddel
Andere prikkels om de banken aan boord te halen vindt Brzeski heel moeilijk te verzinnen. Hij vindt dat er te veel de nadruk wordt gelegd op de deelname van banken. "Dat is niet het wondermiddel waarmee de Griekse crisis wordt opgelost." Maar voor De Jager is het wel het politieke wondermiddel waarmee hij de steun van het Nederlands parlement achter zich kreeg.
Volgens Brusselse analisten heeft De Jager daarmee hooguit wat tijd gekocht, om de slechte boodschap voor zich uit te schuiven. Brzeski: "Tijdens deze Europese top zullen alle regeringsleiders weer hameren op die vrijwillige deelname van banken. Dat verhaal kennen we al. Het wordt een mooiweer-show."
Nervositeit
Het echte werk begint volgens hem pas aanstaande maandag, als het Griekse parlement stemt over de draconische bezuinigingen. Brzeski: "Pas daarna durven de ministers van Financiën verder te praten over de voorwaarden voor een nieuwe miljardenlening."
Intussen groeit de nervositeit op de markten, geeft Brzeski toe. "Het wordt een hele moeilijke zomer, want de Griekse crisis blijft onopgelost."