Beursjaar om in te lijsten: verrassend goed

• 

  André Meinema

  Verslaggever economie

Recordwarm en recordnat, ongekend zonnig en veel grijze en grauwe luchten: het weer in 2023 gaat de boeken in als een jaar met extremen. Voor de financiële markten geldt hetzelfde.

Het beursjaar is verrassend goed verlopen, ondanks veel turbulentie en onzekerheid. Beleggers moesten dwars door oorlogen en geopolitieke spanningen heen kijken en een kleine bankencrisis trotseren, terwijl ze ondertussen geplaagd werden door hoge inflatie, oplopende rente, een afkoelende economie en een krappe arbeidsmarkt.

De AEX-index noteert dit jaar een stijging van 14 procent, en dat is bovengemiddeld sterk. Ter vergelijking: in 2022 verloor de hoofdindex nog 13 procent. De AEX begon het jaar op 689 punten en eindigde op 786,82 punten.

De financiële markten kenden in 2023 vijf seizoenen van opmars en neergang, vaak gestuurd door meevallers, tegenvallers en renteverwachtingen. In januari en februari gingen de koersen crescendo, in maart dipten ze, van april tot juli rommelden ze zich omhoog naar een AEX-piek van 794 punten, om van augustus tot oktober weer de nattigheid in te duiken, en ten slotte in november weer op te bloeien.

Magnificent Seven

Op de internationale beurzen trokken technologiebedrijven de kar. Onder invloed van de opmars van AI, de digitalisering en social media hebben veel beleggers geld gestoken in technologiebedrijven en de chipindustrie,

Op Wall Street domineren de grote techbedrijven, met name de Magnificent Seven, te weten Amazon, Alphabet (Google), Apple, Meta (Facebook, WhatsApp, Instagram, Threads), Microsoft, Nvidia en Tesla. Die zeven hebben samen een beurswaarde van 12,1 biljoen dollar, net zo veel als de economieën van Duitsland, Frankrijk, Italië, Nederland en België samen.

De koerswinst van de techbedrijven dit jaar is navenant groot: Amazon plus 87 procent, Apple plus 53 procent, Alphabet plus 63 procent, Intel plus 98 procent, Tesla plus 132 procent, Microsoft plus 59 procent, Meta plus 209 procent en Nvidia plus 252 procent.

Bij de vijf best presterende aandelen van de AEX zitten dit jaar ook drie chipbedrijven: Besi met 141 procent koerswinst, ASMI met 99 procent koerswinst en ASML met 35 procent koerswinst.

Uit onderzoek van De Nederlandsche Bank blijk dat Nederlandse huishoudens vooral geld steken in de aandelen Shell (5 miljard euro), ASML (2,7 miljard euro), ING (2,2 miljard euro), Unilever (1,4 miljard euro), ASMI (1,1 miljard euro) en Ahold-Delhaize (1 miljard euro).

Internationaal laten beurzen hetzelfde beeld zien. Alleen in Azië is er een soort tweedeling, want de Chinese beurzen (Hongkong en Shanghai) zijn in mineur terwijl de meeste andere Aziatische beurzen een sterke groei noteren. De oorzaak van het achterblijven van China is dat de Chinese economie minder goed draait, een gevolg van eerdere strenge coronamaatregelen, de vastgoedcrisis en verstoorde internationale handelsrelaties.

Niet alleen de meeste aandelenbeurzen maakten winst, ook goud werd dit jaar duurder, zo'n 13 procent. Een troy ounce goud (31,1 gram) kost nu 2060 dollar, ongeveer net zo veel als in het coronajaar 2020.

Begin december piekte de goudprijs zelfs even op 2135 dollar, maar dat hield de markt maar een uurtje vol. De goudprijs is historisch gezien hoog maar ook volatiel, want in februari en oktober zakte de goudprijs naar 1820 dollar.

Ook crypto's herstelden zich van de klappen die ze in 2022 opliepen, al behoort de crypto meer tot de categorie gokken of gamen. De markt telt bijna 9000 crypto's, waarvan uiteindelijk maar een 25-tal de dienst uitmaken, bitcoin, ethereum en tether voorop.

De marktwaarde van de hele cryptomarkt bedraagt 1650 miljard dollar, ruim twee keer zoveel als een jaar geleden. Voor een bitcoin moet je nu 42.747 dollar neertellen, dat was begin januari 'slechts' 16.625 dollar.

Spaarvarken

En het heeft even geduurd maar de spaarrente kwam terug van lang weg geweest te zijn. De afgelopen vijf jaar stond de spaarrente praktisch op nul, en de spaarpot werd leeggevreten door de oplopende inflatie.

Nederland is een land van spaarders en de spaarboekjes groeien elk jaar aan. Volgens De Nederlandsche Bank hadden alle Nederlandse huishoudens in oktober samen 450,7 miljard euro spaargeld. Het gros, 376,9 miljard euro, is vrij opneembaar, de rest, 73,7 miljard euro, staat vast op een deposito. Op de betaalrekeningen van huishoudens staat 114,7 miljard euro. Nederlanders lieten lange tijd ook hun spaargeld op de betaalrekening staan omdat een spaarrekening niks opleverde.

Het verkassen van het spaargeld naar een andere, meestal buitenlandse bank omdat je daar een hogere spaarrente krijgt, gebeurde dit jaar wel vaker, maar bleef toch beperkt tot twee a drie procent van het totale spaargeld. Nederlandse banken begonnen halverwege het jaar ook met het stapsgewijs verhogen van de rente, de meeste banken zitten nu op 1,5 tot 2 procent.