Aantal islamitische uitvaartzorgbedrijven in Nederland bijna verdubbeld

• Fitria Jelyta

  redacteur Nieuws & Co

Het aantal islamitische uitvaartzorgbedrijven in Nederland is sinds het begin van de coronapandemie in 2020 bijna verdubbeld. Voor de pandemie waren er tien bedrijven die de uitvaart van moslims in Nederland verzorgen. Nu zijn het er zeventien, meldt de Branchevereniging Islamitische Uitvaartzorg Nederland (BIUN).

Naast de groei in het aantal islamitische uitvaartzorgbedrijven merkt de branchevereniging op dat steeds meer moslims interesse hebben in bepaalde onderdelen van de islamitische uitvaartzorg. Zo is veel belangstelling voor de cursus dodenwassing, merkt bijvoorbeeld de islamitische uitvaartzorgorganisatie Al Qadr in Utrecht.

De dodenwassing, waarbij overledenen worden gereinigd voor de begrafenis, is een belangrijk onderdeel van de islamitische uitvaart. "Met name moslimjongeren zijn geïnteresseerd in het leren hoe ze overledenen moeten wassen volgens islamitische voorschriften", vertelt Siham Qoubaa van Al Qadr, Arabisch voor 'het lot'.

Ze organiseert sinds 2018 workshops over de dodenwassing, waar ze verschillende groepen op af ziet komen. "Van jonge meiden tot dames op leeftijd, maar we zien wel vooral een grote groep jonge dames. Vaak moeten we de aanmeldpagina voor zo'n workshop vroegtijdig sluiten, omdat er te veel aanmeldingen binnenkomen."

De dood bespreekbaar maken

Volgens Qoubaa is de dood een onderwerp dat lange tijd niet bespreekbaar was binnen moslimgemeenschappen, maar de jonge generatie moslims denkt daar anders over. "Die willen het juist bespreekbaar maken, omdat ze onder andere via sociale media worden geconfronteerd met de dood. Er worden dan overlijdensberichten gedeeld, maar bijvoorbeeld ook beelden van oorlog."

De interesse in de islamitische uitvaart en dodenwassing nam ook toe door de coronapandemie, zegt Qoubaa. "De dood kwam opeens heel dichtbij. Veel van de moslimjongeren die zich bij ons melden, hebben tijdens de pandemie familie verloren. Die familieleden konden toen niet naar bijvoorbeeld Marokko worden gerepatrieerd vanwege de lockdowns."

Het wassen van overledenen wordt binnen de islam gezien als een verantwoordelijkheid van de directe nabestaanden. "Jongeren begonnen zich af te vragen of ze de islamitische dodenwassing niet zouden moeten beheersen, zodat zij die ook bij hun naasten kunnen uitvoeren wanneer zij komen te overlijden."

Mentale voorbereiding

"Het is een praktische, maar ook een mentale voorbereiding", vertelt Ilman Sulchan, die vorige week nog heeft meegedaan aan een cursus. "Ik wil voorbereid zijn op het eventueel wassen, wikkelen en begraven van mijn eigen vader, die nu nog in leven is. Maar ook andere familieleden en vrienden."

Sulchan deed eerder praktijkervaring op in de islamitische uitvaartzorg toen twee van zijn goede vrienden op jonge leeftijd overleden. "Toen ben ik geïnteresseerd geraakt in de rituelen die bij de islamitische uitvaart horen. Daarom ben ik lid geworden van een commissie die de begrafenissen regelt van moslims binnen mijn Indonesische moskeegemeenschap."

Uiteindelijk besloot Sulchan de cursus dodenwassing te volgen om bevestigd te krijgen wat hij eerder in de praktijk had geleerd. "In de praktijk weet je niet hoe je de overledene aantreft wanneer die op de tafel ligt om gewassen te worden. Dat heeft te maken met of diegene bijvoorbeeld aan een ernstige ziekte is overleden of aan een ongeluk. Bij het zien van het lichaam moet je dus al mentaal zijn voorbereid", zegt hij.

"Daarom vind ik het belangrijk om als moslim hier meer kennis en ervaring over op te doen, zodat ik weet wat er van me wordt verwacht wanneer het een naaste overkomt." De dodenwassing moet met zoveel mogelijk zorg en respect worden uitgevoerd, vervolgt Sulchan. Zo worden de geslachtsdelen altijd bedekt tijdens de wassingen.

Volgens Siham Qoubaa van de Utrechtse uitvaartorganisatie Al Qadr leren moslims tijdens de cursus dodenwassing meer dan alleen de handelingen die tijdens de uitvaart worden verricht. "We geven cursisten ook de ruimte om allerlei vragen te stellen over het beroep van de islamitische uitvaartverzorger. Daarnaast maken we de dood bespreekbaar en stellen we vragen aan de deelnemers. Hebben ze bijvoorbeeld stilgestaan bij hun eigen overlijden?"