Vlootvernieuwing Transavia begonnen: alternatief van sector voor krimp Schiphol

• Lisa Schallenberg

  verslaggever Economie

• Elsbeth Heersink

  redacteur Economie

Door de regen en in de mist kwam hij vandaag aan: de nieuwe Airbus A321neo van Transavia. Het vliegtuig is het eerste van ruim honderd vliegtuigen die de vloot van KLM en Transavia moeten vernieuwen. En naast minder CO2-uitstoot moet het toestel ook minder herrie veroorzaken voor de omwonenden van Schiphol. Tot wel 50 procent minder, zegt het bedrijf.

Vlootvernieuwing is een belangrijk onderdeel van het pleidooi van de KLM-groep rondom de krimp van Schiphol. Omwonenden van de luchthaven steunen de plannen van het demissionaire kabinet om het aantal vliegbewegingen op Schiphol te verminderen van 500.000 naar 452.500 per jaar, om de overlast van de vliegtuigen te beperken.

Maar dat inperken kan volgens de luchtvaartsector zelf ook anders. Volgens hun strategie leveren de minder lawaaiige vliegtuigen samen met andere maatregelen zoals anders stijgen en landen net zoveel op als een krimp van het aantal vluchten.

Stiller, maar niet minder overlast

De nieuwe vliegtuigen leiden inderdaad tot minder geluidsbelasting, zegt hoogleraar Dick Simons, expert in vliegtuiggeluid en verbonden aan de TU Delft. Simons onderzoekt onder andere de relatie tussen hinder en geluidsbelasting. Hij vindt de strategie van KLM en Transavia "op zich goed", maar het gaat volgens hem niet alleen om de luidheid van vliegtuigen. "Het gaat ook om aspecten als het soort geluid. Als daar bijvoorbeeld hoge tonen in zitten, ervaren mensen dat als meer overlast."

Dat merkt ook Alfred Blokhuizen, omwonende en voorzitter van stichting Schiphol Watch. Hij zegt dat de Airbus een fluittoon maakt bij het landen. "Dat is best irritant en doordringend." Blokhuizen denkt niet dat de nieuwe, stillere vliegtuigen zullen leiden tot een verlaging van het aantal decibellen dat zij horen rond Schiphol.

Volgens hoogleraar Simons moet je de nieuwe vloot zien als stiller, maar betekent dat niet minder overlast voor omwonenden. Zo levert een verlaging van 3 decibel de helft minder geluid op, maar dat ervaren mensen niet zo. "Daarvoor heb je ongeveer 10 decibel nodig."

'Dit gaat het probleem niet oplossen'

Volgens Simons neemt de geluidsbelasting rondom Schiphol al jaren af. "We hebben nog weinig onderzoek gedaan naar dit nieuwe toestel, maar in de certificatiedata zien we dat het een stiller vliegtuig is ten opzichte van oude toestellen. Of het echt stiller wordt rond Schiphol is maar de vraag, dan kijk je naar de geluidsbelasting over een heel jaar. Dan maakt één individueel vliegtuig niet zoveel uit. Maar als de hele vloot vernieuwd wordt, ook de grotere vliegtuigen, dan verwacht ik dat het nog minder lawaaiig wordt."

Toch ervaren de omwonenden dat niet zo. "Wij vinden stillere vliegtuigen prima, maar het gaat het probleem niet oplossen. Het is gewoon veel te veel op een dag en in de nacht. Goed dat eraan gewerkt wordt, maar het is niet de oplossing. Het moet vooral gaan over minder verkeer", zegt Jan Boomhouwer van Recht op Bescherming tegen Vliegtuighinder.

Over een paar weken, in het nieuwe jaar, moet de Airbus gaan vliegen. "Een nieuw hoofdstuk in onze geschiedenis", zegt Transavia-CEO Marcel de Nooijer. Volgens hem biedt het bedrijf met deze vliegtuigen "meer mogelijkheden om met meer mensen te vliegen op dezelfde vlucht".

Er hangt wel een prijskaartje aan de vlootvernieuwing: in totaal is het bedrijf zo'n 1,6 miljard euro kwijt aan de nieuwe vliegtuigen. In zeven jaar moet de hele vloot van 46 Transavia-vliegtuigen zijn vervangen, zegt De Nooijer.

Uit onderzoek blijkt dat mensen meer hinder ervaren van vliegtuiggeluid dan vroeger. Dat ligt volgens Simons waarschijnlijk voor een deel aan de lange blootstelling. "Er zit als het ware een historie in je oor, het blijft hangen." Om overlast écht tegen te gaan moet je volgens hem nog meer doen, zoals nadenken over hoe vliegtuigen opstijgen en landen, en alternatieven voor de huidige manier van vliegen met kerosine.