Actrice Linda van Dyck (75) overleden: 'Unieke actrice met eigen regie'
Actrice Linda van Dyck is zondag op 75-jarige leeftijd in haar woonplaats Amsterdam overleden. Dat heeft haar familie gezegd tegen persbureau ANP.
Van Dyck speelde in haar leven in tientallen succesvolle theaterstukken, films en series. Zij was onder meer bekend door rollen in Twee vorstinnen en een vorst (1981), Ciske de Rat (1983) en Daens (1992).
Linda de Hartogh, zoals Van Dyck eigenlijk heette, was dochter van acteurs Leo de Hartogh en Teddy Schaank. Wijlen acteur Ko van Dijk was haar stiefvader, met wie ze in 1960 voor het eerst op het toneel stond.
Aanvankelijk wilde Van Dyck helemaal niet acteren. Ze zong in een bandje en schreef onder meer teksten voor Ramses Shaffy en Boudewijn de Groot. In 1969 vertrok ze naar Zweden, waar ze vijf jaar lang samenleefde met regisseur Lasse Hallström.
Van Dycks single 'Stengun' uit 1966:
Toch bleek de aantrekkingskracht van het acteren groter dan ze dacht. "Zeker wat betreft spelen ben ik opgevoed door Ko van Dijk, mijn stiefvader", vertelde Van Dyck in 2015 in een interview met de Volkskrant.
"Tijdens de repetitie mocht je geen woord zeggen, anders draaide hij zich om en riep met die bulderstem: 'Je moet godverdomme niet praten, je moet kijken en leren!" Maar ze had ook een hechte band met Van Dijk. "We waren dief en diefjesmaat."
Filmregisseur Jean van de Velde (66) noemt Van Dyck de "fijnste lastigste actrice die je kan bedenken". Van Dyck en Van de Velde kenden elkaar niet alleen van werk maar waren ook goede vrienden.
"Ze was een unieke actrice, omdat ze de regie volledig in eigen hand heeft genomen. Ze had oog voor een goed theaterstuk en kende haar publiek goed. Ik ken niet veel acteurs die zo het heft in eigen handen nemen."
Koninklijke onderscheiding
In 2010, toen Van Dyck vijftig jaar in het vak zat, werd ze benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Twee jaar later werd de actrice genomineerd voor een van de belangrijkste Nederlandse toneelprijzen, de Theo D'Or. Zij werd voor haar rol als Martha in Who's afraid of Virginia Woolf? genomineerd voor beste vrouwelijke hoofdrol.
2012 was tevens het jaar dat Van Dyck voor het laatst op de planken stond. Ze kreeg een burn-out. Van Dyck: "Ik had roofbouw op mezelf gepleegd. Al die jaren deed ik de ene productie na de andere, scripts lezen, bewerken, zware toneelrollen, alsof je energie onuitputtelijk is."
Van de Velde: "Die burn-out had een grote stempel gedrukt op haar leven. Onder het regime van Ko van Dijk ging je ook als je ziek was de planken op. Ze heeft in haar hele carrière slechts twee keer een voorstelling niet gespeeld."
In 2015 verscheen ze nog in de Nederlandse dramaserie Zwarte Tulp waarin ze de rol van Marieke Vonk vertolkte. Begin 2021 werd Van Dyck getroffen door een herseninfarct, waardoor ze deels verlamd raakte. Van Dyck kreeg een zoon, presentator Jamie Trenité.