Nieuwe Australische wetten om immigranten ook ná celstraf op te sluiten

• 

  Meike Wijers

  correspondent Australië

De Australische regering heeft in allerijl nieuwe wetten ingevoerd waardoor immigranten zonder visum preventief kunnen worden opgesloten als ze mogelijk een gevaar zijn voor de samenleving.

Het beleid is gericht op migranten die zijn veroordeeld voor een ernstig gewelds- of zedendelict, waarop een gevangenisstraf staat van meer dan zeven jaar. Na het uitzitten van hun straf kunnen ze preventief worden vastgezet in detentiecentra als de regering verwacht dat de kans op herhaling groot is.

De wetten werden gisteravond met stoom en kokend water door het parlement geloodst. Het is een reactie op een opzienbarende uitspraak van het Australische hooggerechtshof, dat begin november besloot dat het voor onbepaalde tijd vasthouden van migranten onrechtmatig is.

Visum ingetrokken

De zaak was aangespannen door een staatloze Rohingya-man die in immigratiedetentie werd vastgehouden. De man was als vluchteling naar Australië gekomen en had een tijdelijk visum, maar dat werd ingetrokken nadat hij was veroordeeld voor seksueel misbruik van een 10-jarige jongen.

Na het uitzitten van zijn straf probeerde de regering hem terug naar Myanmar te sturen, maar dat mislukte omdat hij niet over de Myanmarese nationaliteit beschikt. Andere landen wilden de vluchteling niet overnemen, dus werd hij overgeplaatst naar een immigratiedetentiecentrum, waar hij sindsdien voor onbepaalde tijd werd vastgehouden.

Met succes bepleitte hij in het hooggerechtshof dat de Australische regering hiermee zijn grondrechten schendt. Het hof stelde dat hij zijn straf had uitgezeten en dat hij zonder nieuwe rechtszaak niet voor onbepaalde tijd vastgezet kan worden.

De uitspraak maakte een einde aan ruim twintig jaar Australisch beleid en kwam voor de regering als een grote verrassing. Het zorgde voor de directe vrijlating van de Rohingya-man en 148 anderen in een vergelijkbare situatie. Sindsdien probeert de regering deze groep zo snel mogelijk weer achter de tralies te krijgen.

"Als ik de wettelijke macht had om al deze mensen opnieuw vast te zetten, zou ik het onmiddellijk doen", zei minister van Binnenlandse Zaken Clare O'Neil tijdens een persconferentie.

Avondklok en enkelband

In de afgelopen weken paste de regering al de bestaande migratiewet aan zodat vrijgelaten migranten aan strenge eisen moeten voldoen. Ze moeten zich houden aan een avondklok en een elektronische enkelband dragen. Voor het toezicht werd 153 miljoen euro uitgetrokken.

Deze regels gelden ook voor de vrijgelaten immigranten die geen ernstige misdrijven hebben gepleegd. Bij overtreding kunnen ze tot tien jaar gevangenisstraf en een boete van ruim 57.000 euro krijgen. Vier mensen zijn na hun vrijlating weer opgepakt door de politie voor het overtreden van de regels.

Steun van oppositie

Nu zijn er dus nieuwe wetten om migranten die zware misdrijven hebben gepleegd na afloop van hun straf in gevangenschap te houden. Ieder jaar moet het besluit opnieuw afgewogen worden. De wetgeving is gebaseerd op bestaande wetten die gelden voor veroordeelde terroristen. Als zij gezien worden als een blijvend risico voor de veiligheid, worden ook zij na het uitzitten van hun straf vastgehouden.

De wetten kregen steun van de grootste oppositiepartijen, al gaan ze volgens de leider van de centrumrechtse Liberale Partij nog niet ver genoeg. Onafhankelijke parlementsleden en de Groenen hebben juist harde kritiek geuit. "Dit is een krampachtige schrikreactie van de regering", zei de partijleider van de Groenen.

Mensenrechtenorganisaties maken zich zorgen over de plannen. "Deze immigranten hebben hun straf uitgezeten. Maar de regering en de oppositie willen ons doen geloven dat de samenleving alleen veilig is als ze voor de rest van hun leven worden opgesloten", zei directeur Sanmati Verma van het Human Rights Law Centre. Ook de Australische Commissaris voor de Mensenrechten heeft haar zorgen geuit.

Er zijn in de afgelopen weken al twee nieuwe zaken bij het hooggerechtshof aangespannen tegen de aangescherpte regels.