Cilly Dartell, gezicht van Hart van Nederland, overleden
In Amsterdam is oud-Hart van Nederland-presentatrice Cilly Dartell overleden. Ze was 66 jaar. Onlangs maakte ze bekend dat ze niet lang meer te leven had door haar uitgezaaide longkanker. Ze woonde al jaren in Florida, maar was teruggekeerd naar Nederland omdat ze de mogelijkheid wilde hebben van euthanasie. Dartell was jarenlang een van de gezichten van Hart van Nederland, maar in haar loopbaan heeft ze veel meer gedaan.
Cilly Dartell heette eigenlijk Priscilla Veltmeijer. Ze groeide op in Hilversum, als dochter van de bekende impresario Lou Veltmeijer. Op het Nieuwe Lyceum in Hilversum werd ze in het schoolcabaret gespot door Youp van 't Hek, die voor zijn gezelschap Cabaret Nar een actrice zocht.
Veltmeijer besloot na een seizoen NAR definitief het theater in te gaan, ging op haar zeventiende zonder diploma van school en noemde zich voortaan Cilly Dartell, omdat ze in de theaterwereld niet bekend wilde staan als de dochter van haar vader. Ze kwam op de naam Dartell als een variant op D'Artelle (van de kunsten) en het gaf ook weer dat ze 'dartel' was.
Annie M.G. Schmidt
Gedurende zestien jaar was ze succesvol bij het vrouwencabaret en andere theatergezelschappen. Als hoogtepunt beschouwde ze haar rol in De dader heeft het gedaan, een musical van Annie M.G. Schmidt en Harry Bannink uit 1983, met daarin ook de topacteurs Conny Stuart en Piet Römer. "Dat ik naast hen een hoofdrol mocht spelen, was een droom die uitkwam", zei ze er zelf over.
Toen haar vader het rustiger aan ging doen werd ze mede-eigenaar van Lumen, het impressariaat dat hij had opgericht. Ze deed de productie, publiciteit en boekingen voor onder anderen Youp van 't Hek en Martine Bijl. Samen met haar man Jan Cocheret produceerde ze ook de musicals My Generation, met muziek uit de jaren zestig, en Up on the Roof, een a capella-musical waarin de muziek van de jaren 70 centraal stond. Het paar kreeg in die periode ook twee zoons, Christian en David.
In 1990 stapte ze uit belangstelling en omdat ze iets nieuws wilde proberen over naar de journalistiek. Voor de AVRO-radio ging ze kunst- en cultuurprogramma's presenteren. Ze was gevraagd of ze interviewer wilde worden en had gejokt dat ze daar ervaring mee had.
Na een wat moeilijke start had ze ook daar succes mee. Ze kreeg eigen programma's, Dartell op dinsdag, en later Dartell. Die programma's werden live uitgezonden vanuit De Heeren van Amstel in Amsterdam. Ze voelde zich, zo zei ze, als een vis in het water.
In 1996 ging ze als invaller ook AVRO's Radiojournaal doen. De pas opgerichte zender SBS6 bood haar dat jaar de kans een nieuwsprogramma op televisie te presenteren, Hart van Nederland.
Hart van Nederland
Hart van Nederland was uit nood geboren omdat SBS geen geld had voor een nieuwsprogramma als het NOS Journaal of RTL Nieuws. Na een moeizame start verwierf het programma zich een vaste plaats in het medialandschap, met op het hoogtepunt anderhalf miljoen kijkers.
Naar het voorbeeld van Amerikaanse lokale televisiestations was het aanvankelijk een programma zonder politiek en buitenlands nieuws, en met veel regionaal nieuws over misstanden, ongelukken en andere incidenten en alle aandacht voor de mensen die het nieuws overkomt. Vanaf 1996 waren Milika Peterzon en Cilly Dartell de twee gezichten van het programma.
Het idee van een nieuwsrubriek voor gewone mensen die zich niet gehoord voelen sprak Dartell aan. Hun mening en belangen stonden centraal. Op de redactie werd gesproken van "witte-petten-zwarte-petten journalistiek". De 'witte petten' waren de gewone mensen die vastliepen bij de overheid en andere instanties, de 'zwarte petten' de autoriteiten. Hart van Nederland ging "naast de mensen staan", en riep de zwarte petten namens hen ter verantwoording. Die moesten uitleg geven voor de camera.
Dartell kreeg op haar overstap veel kritiek, omdat dit geen serieuze journalistiek zou zijn. Ze verdedigde het programma altijd, wees erop dat Hart van Nederland zich hield aan de feiten en dat het maken van zo'n programma meer creativiteit vergde dan het volgen van de politiek en het wereldnieuws. Ze was wars van emotie en dramatiek in de presentatieteksten: "De gebeurtenis zelf is vaak al dramatisch genoeg".
Dubai
Ze bleef jarenlang een van de gezichten van Hart van Nederland en ging ook Shownieuws presenteren. Het hielp dat ze "fantastische collega's" had en er "veel onderlinge warmte" was. Toen ze in 2007 vanwege het werk van haar man, die piloot was geworden, naar Dubai verhuisde bleef ze er werken. Voortaan presenteerde ze twee weken per maand Hart van Nederland en Shownieuws, en vloog ze dus ook iedere maand twee keer op en neer tussen Amsterdam en Dubai.
Ze had het prima naar haar zin in het vaak als onleefbaar beschouwde Dubai, waar binnen overal airco is en men zich buiten uitsluitend per auto verplaatst. "Alles is hier het mooist, grootst, snelst. Alles is af en mooi gemaakt. Zelfs de viaducten hebben prachtige tegeltableaus", zei ze in een interview met de Volkskrant. "Dubai is natuurlijk een dictatuur, maar het is ook een veilige en plezierige samenleving. Alleen als je je niet aan de regels houdt, alcohol drinkt op straat of steelt, wordt het onplezierig."
Emmers tranen
In 2012 werd ze tot haar grote teleurstelling na zestien jaar bij SBS ontslagen omdat de kijkcijfers terugliepen en de nieuwe leiding van de omroep het met jongere gezichten wilde proberen. Ze vergoot "emmers met tranen", maar in haar laatste uitzending hield ze zich groot en glimlachte ze professioneel. Na afloop waren er omhelzingen en knuffels van de collega's.
Cilly Dartell kon alweer snel bij de publieke omroep aan de slag bij Omroep Max. Daar presenteerde ze vanaf 2013 samen met Frank du Mosch het middagprogramma Studio Max Live. Zich verdiepen in de verhalen en levens van de mensen die ze ging interviewen vond ze het mooiste wat er was.
Droomhuis
In 2017 verhuisde ze naar Florida, waar ze met haar man en kinderen al sinds de jaren 90 een huis had. Samen bouwden ze daar een nieuw 'droomhuis' aan een airstrip, een strook gras die door de omwonenden gebruikt wordt om met hun privévliegtuigjes op te stijgen en te landen. "Het voelt iedere dag als vakantie", zei ze in een interview, maar ze werd er ook steeds zwakker door haar ziekte.
Ze had al eerder longkanker gehad, maar in februari 2020 kreeg ze, vlak voordat de coronapandemie losbarstte, te horen dat het terminaal was. Ze hield het gevecht met haar ziekte nog bijna vier jaar vol. Op 15 november maakte ze bekend dat ze de strijd had verloren en het einde nabij was.