Rapport: hoger onderwijs schiet vaak nog tekort voor student met beperking
Hoewel er steeds meer aandacht is voor de toegankelijkheid van het hoger onderwijs voor mensen met een beperking, wordt er in de praktijk nog te weinig aan gedaan. Dat concludeert het Expertisecentrum inclusief onderwijs (ECIO) in een onderzoeksrapport dat vandaag wordt gepresenteerd.
Ruim een derde van de studenten in het hoger onderwijs heeft een handicap of psychisch probleem. In tegenstelling tot het basis- en voortgezet onderwijs is er geen apart 'speciaal onderwijs' voor deze groepen.
De studenten om wie het gaat - van mensen met een fysieke beperking tot studenten met psychische problemen - ervaren vaak belemmeringen in hun studie, zegt het ECIO. In het studiejaar 2021-2022 zei 8 procent van de eerstejaarsstudenten met een beperking op universiteiten dat ze zich belemmerd voelen. In het hbo was dat cijfer 12 procent.
Voorleessoftware
De studenten geven aan dat informatie van onderwijsinstellingen soms onduidelijk of ontoegankelijk is en dat ze te maken hebben met fysiek ontoegankelijke gebouwen. Ook beschikken sommige onderwijsprofessionals over te weinig kennis, bewustzijn en vaardigheden rondom studeren met een beperking.
Voor slechtziende studenten is voorleessoftware bijvoorbeeld essentieel, maar niet al het lesmateriaal laat zich even goed voorlezen door die software. "Als een PowerPoint of een Word-document op de juiste manier opgesteld wordt, is dit al snel leesbaar met voorleessoftware. Uit onderzoek blijkt dat dit vaak nog niet gedaan wordt. Hierdoor is het voor studenten met een visuele beperking lastig om dit lesmateriaal te gebruiken", concludeert het expertisecentrum. Dat geldt ook voor sommige websites van onderwijsinstellingen.
Studenten met een beperking zijn volgens het expertisecentrum vaak ook niet tevreden over de aansluiting van havo/vwo en mbo met het hoger onderwijs. Uit onderzoek blijkt dat studenten met een beperking continu belemmeringen ervaren tijdens die overgang. Veel van die studenten (74 procent) zijn ook niet bekend met mogelijke financiële compensatie die hun onderwijsinstelling biedt om het studeren voor hen makkelijker te maken. Slechts 11 procent zegt er gebruik van te maken.
Studenten met een beperking stoppen ook vaker met de opleiding ten opzichte van andere studenten (31 procent tegen 22 procent). Ze geven ook vaker aan dat de opleiding of instelling uitval had kunnen voorkomen.
VN-verdrag
Het ECIO hoopt dat zaken als rolstoeltoegankelijkheid snel worden geregeld waar dat nodig is, en dat er aansluitend ook meer ondersteuning wordt ontwikkeld voor individuele studenten met specifieke problemen.
Nederland heeft in 2016 het VN-verdrag geratificeerd dat de rechten van personen met een beperking regelt. Van de 54 hogescholen en universiteiten in Nederland hebben er inmiddels 35 de intentieverklaring ondertekend. Vanmiddag tekenen nog eens vier instellingen die verklaring. De overige zijn daar nog niet klaar voor, aldus het ECIO.
