Premier Portugal treedt af om corruptieonderzoek
De Portugese premier António Costa is afgetreden nadat vandaag zijn ambtswoning was doorzocht in een onderzoek naar illegale deals rond de winning van lithium en de productie van waterstof in Portugal. Eerder vandaag werd bekend dat minister Galamba van Infrastructuur als verdachte geldt in de zaak, die het land al enige tijd bezighoudt.
In Noord-Portugal is Europa's grootste voorraad lithium te vinden, de grondstof die wordt gebruikt voor oplaadbare batterijen in onder meer smartphones en elektrische auto's. Er is dus veel geld gemoeid met de winning ervan en bedrijven uit binnen- en buitenland willen een graantje meepikken. Actiegroepen en gemeenten verzetten zich juist tegen het mijnen van lithium.
Behalve de ambtswoning van de premier werden ook het huis van Galamba en het ministerie van Milieu doorzocht. Verder zijn de kabinetschef van Costa en een goede vriend van hem vastgezet. Ook de burgemeester van de stad Sines en twee ondernemers zitten in de cel. Er zijn plannen voor de grootschalige productie van waterstof in die gemeente.
Ontslagvergoeding van een half miljoen
De 62-jarige Costa zei in een tv-toespraak dat hij is overvallen door de aanklachten en dat hij niets fout heeft gedaan. In tranen dankte hij zijn gezin voor hun steun in de acht jaren dat hij minister-president was.
Eerder vandaag moest hij al uitleg geven aan president Rebelo de Sousa over de verwikkelingen in zijn regering. Beiden kwamen dit jaar al eens in botsing, waarbij ook al een hoofdrol was weggelegd voor minister Galamba.
Toen ging het om een schandaal bij de nationale luchtvaartmaatschappij TAP, dat had geleid tot het aftreden van Galamba's voorganger. Een ontslagen bestuurslid van TAP bleek een vergoeding van een half miljoen euro te hebben gekregen, zonder dat het bedrijf daarover duidelijkheid had gegeven.
De topvrouw moest daarop komen verklaren voor een parlementaire enquêtecommissie, en Galamba vond het wel een goed idee om haar voor te bereiden op die hoorzitting. Hij stelde het parlement hiervan niet op de hoogte.
Schadelijk voor het imago
Toen dat naar buiten kwam beweerde hij aanvankelijk dat TAP met het plan was gekomen om de topvrouw door hem te laten briefen, maar later erkende hij toch dat het uit zijn eigen koker kwam. Daarna bood hij zijn ontslag aan, maar de premier weigerde dat.
In een tv-toespraak erkende Costa destijds dat het TAP-schandaal schadelijk was voor het imago van zijn kabinet, maar volgens hem viel Galamba niets te verwijten. De conservatieve Rebelo de Sousa was daar woedend over en eiste dat Galamba alsnog zou vertrekken, maar dat is dus niet gebeurd.
Costa, leider van de Socialistische Partij, was premier sinds 2015. Sinds hij in januari 2022 voor de tweede keer werd herkozen, waren al tien ministers en staatssecretarissen vertrokken, om uiteenlopende redenen.
