Massa's toeristen in Japan, maar gidsen om ze rond te leiden zijn er bijna niet
Laura van der Hauw
redacteur Buitenland
Het is druk in Japan. Een jaar nadat toeristen voor het eerst weer verwelkomd werden, beleeft de toeristensector een ware boom. Maar de groeiende bezoekersaantallen gaan gepaard met een tekort aan personeel. Daardoor moeten bedrijven in de sector steeds vaker toeristen afwijzen.
Japan was een groot deel van de coronapandemie afgesloten voor buitenlandse bezoekers. Pas in oktober 2022 opende het land zijn grenzen - lang nadat de meeste landen hun reisbeperkingen hadden afgeschaft. Het was toen nog maar de vraag of toeristen na zo'n lange tijd hun weg naar het land zouden terugvinden.
Die verwachtingen zijn meer dan overtroffen. Al meer dan 17 miljoen mensen hebben dit jaar het land bezocht. De bezoekersaantallen zijn weer bijna op hetzelfde niveau als vóór de pandemie. Volgens de nationale toerismeorganisatie ligt het aantal reizigers uit onder andere Europa en de Verenigde Staten er zelfs al boven. De lagere koers van de yen jaagt het toerisme verder aan, omdat een vakantie in Japan nu relatief goedkoop is.
Eenmaal in het land aangekomen, maken toeristen graag gebruik van een gids. "Je stapt een nieuwe cultuur in. Dan is het absoluut handig om een reisgids te hebben om je wegwijs te maken," vertelt de Nederlandse toerist Arthur de Cooker in Tokio. "Een gids kan je ook op andere plaatsen rondleiden dan de gebaande paden."
Maar met slechts zo'n 27.000 gediplomeerde gidsen lukt het lang niet iedere toerist om een rondleiding te boeken. Ook de Nederlandse tourgids Frank Witkam merkt het in zijn werk: "Het was echt wel druk dit jaar. Er kwamen elke dag meerdere verzoeken binnen."
Vergrijzing en strenge kwalificatie
Het tekort aan gidsen is voornamelijk ontstaan doordat velen tijdens de coronapandemie met hun werk zijn gestopt. De vraag naar hun diensten groeit nu weer hard, maar veel gidsen keren niet terug naar hun oude baan. Daardoor sluit het aanbod dat er wél is niet altijd aan bij de wensen van de toerist. "Er zijn nog weinig gidsen die goed Engels spreken en toeristen klagen daarover", vertelt Witkam.
Het tekort aan gidsen hangt samen met een breder probleem in Japan: arbeidstekorten door vergrijzing. Bijna een derde van de Japanse bevolking is 65 jaar of ouder. Bovendien daalt het geboortecijfer al jaren. Hierdoor is de verwachting dat de krapte op de arbeidsmarkt in de komende jaren verder toeneemt. Volgens recente voorspellingen van een onafhankelijke Japanse denktank kan het land in 2040 te maken hebben met een tekort van meer dan 11 miljoen werknemers.
Het tekort aan gekwalificeerde gidsen zal dan ook niet vanzelf minder worden. Ook al niet omdat het behalen van een nationale kwalificatie onder gidsen als kwaliteitsstempel geldt. Kandidaten worden getest op hun kennis in een vreemde taal en van de geschiedenis en cultuur van Japan. Makkelijk is het niet: elk jaar slaagt maar tien procent.
Laagseizoen
Wie de tekorten wil omzeilen kan het beste buiten het hoogseizoen - in de herfst en winter - naar Japan reizen. Maar ook dan zullen de straten gevuld zijn met buitenlandse toeristen. De Cooker: "Wij hebben geluk gehad met het vinden van een gids, want ik vind het nog best wel druk."
