Duitse partij in de maak, omstreden politica richt zich op teleurgestelde kiezer
Het gerucht ging al maanden rond in de wandelgangen van de Bondsdag. Vandaag kwam de bevestiging: Duitsland krijgt er een serieuze politieke partij bij. Althans, dat beogen tien volksvertegenwoordigers die hun huidige partij Die Linke de rug toekeren en een nieuwe politieke beweging oprichten. Volgens eerste peilingen zouden ze op 12 procent van de stemmen kunnen rekenen.
In het middelpunt staat de 54-jarige parlementariër Sahra Wagenknecht. Lang was ze een boegbeeld van de postcommunistische partij Die Linke. Maar de afgelopen twee jaar leefde ze in onmin met het bestuur en dreigde ze meermaals met afsplitsing. Die is nu een feit. Met negen andere fractieleden heeft ze het lidmaatschap van Die Linke opgezegd en een stichting in het leven geroepen: Bündnis Sahra Wagenknecht (BSW). Die moet fondsen gaan werven en een partij bouwen die volgend jaar al met verkiezingen kan meedoen.
Crises
In een manifest zegt de groep een stem te willen geven aan "de vele mensen die het vertrouwen in de staat hebben verloren en zich niet langer vertegenwoordigd voelen door de bestaande partijen". In een persconferentie noemde Wagenknecht de huidige regering "de slechtste ooit", uitgerekend in een tijd vol mondiale crises en oorlogen. "Dat maakt burgers onzeker. Ze weten niet meer op wie ze moeten stemmen."
De nieuwe partij wil de focus leggen op armoedebestrijding, sociale gelijkheid, vrede en vrijheid. Die laatste twee punten slaan vooral op de oorlog in Oekraïne en de voorbije coronacrisis; twee kwesties waarin Wagenknecht omstreden standpunten inneemt die voor landelijke opschudding hebben gezorgd.
Zo onthield ze zich na de Russische invasie van een heldere veroordeling van Vladimir Poetin. In plaats daarvan suggereerde ze dat Rusland handelde uit noodzaak vanwege een dreiging uit het Westen. Ze is tegen sancties, zeer tegen Duitse wapenleveranties aan Oekraïne en vóór onmiddellijke vredesonderhandelingen.
Kritiek
Haar uitlatingen veroorzaakten een storm van kritiek in de Duitse politiek, maar ze raakten ook een snaar bij een deel van de Duitse bevolking dat Rusland - en niet Amerika - beschouwt als een historische bondgenoot.
Dat gold ook voor de coronacrisis, toen Wagenknecht zich opwierp als boegbeeld voor mensen die het beleid van testen en grootschalig vaccineren afkeurden. Volgens Wagenknecht werden hun opvattingen niet serieus genomen, wat leidde tot stigmatisering en uitsluiting. De nieuwe partij wil zich inzetten voor een bredere corridor van meningen, zo staat in het manifest, en tegen een cancelcultuur.
In de persconferentie vandaag benadrukte Wagenknecht desgevraagd dat ze niet met AfD wil samenwerken. Maar ze kan mogelijk wel stemmen afpakken. Voor kiezers die teleurgesteld zijn in de bestaande politieke partijen, maar die AfD te extreem vinden, kan BSW een aantrekkelijk alternatief zijn.
In ieder geval betekent de nieuwe partij het begin van het einde voor Wagenknechts oude partij Die Linke. Nu 10 van de 38 fractieleden in de Bondsdag overstappen, is Die Linke te klein geworden voor het predicaat 'fractie' en verliest ze een deel van de bijbehorende politieke zeggenschap. En de partij stond er sowieso slecht voor.
Bij de laatste verkiezingen werden minder stemmen gehaald dan de kiesdrempel van 5 procent. Alleen op basis van complexe verkiezingsregels kreeg Die Linke nog zetels toebedeeld. Maar nu het hart van de partij, inclusief de voormalige fractievoorzitter en de woordvoerder economische zaken, is vertrokken, lijken de dagen van Die Linke in de landelijke politiek geteld.
