Nederlandse gezinnen nemen steeds vaker hun toevlucht tot een au pair

• Niki Meijer

  redacteur Binnenland

Een au pair uit de Filipijnen, Zuid-Afrika of Brazilië in huis nemen om op de kinderen te passen: steeds meer gezinnen kiezen ervoor, vermoedelijk vanwege de lange wachtlijsten in de kinderopvang. Dat blijkt uit cijfers van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en een rondvraag van de NOS bij een groot aantal erkende au-pairbureaus in Nederland.

Een au-pairregeling is in principe bedoeld als cultuuruitwisseling. In ruil voor een verblijfplaats bij een gezin en zakgeld zorgen au pairs voor de kinderen en komen zij om de taal en cultuur van het land te leren kennen.

De IND houdt cijfers bij van het aantal verblijfsgunningen dat wordt verstrekt aan au pairs die van buiten de Europese Unie naar Nederland komen en ziet een stijging. In 2018 ging het om 1400 au pairs. Na een dip in de coronajaren zat Nederland vorig jaar ruim boven dat niveau: toen ging het om 1630 verblijfsvergunningen voor au pairs.

Ook de au-pairbureaus zien een stijgende vraag vanuit Nederlandse gezinnen. Van de zeventien actieve bureaus die geregistreerd zijn bij de IND, zeggen er twaalf dat er steeds meer gezinnen bij hen aankloppen. Negen bureaus zien daadwerkelijk een toename van het aantal au pairs. De meeste bureaus schatten dat het aantal au pairs dit jaar tussen de 10 en 30 procent is gestegen.

De stijging is opvallend; eind 2021 zijn er namelijk strengere regels gekomen voor au pairs. Om misbruik tegen te gaan, mogen au pairs van buiten Europa niet ouder zijn dan 25 jaar en moeten ze ongetrouwd en kinderloos zijn. Het kost soms maanden om hier de juiste documenten voor aan te vragen.

Jasmijn Kok, medeoprichter van Nina.Care, vermoedt dat de toename te maken heeft met de langere wachttijden bij de kinderopvang. "Die zit op veel plaatsen in Nederland bomvol. Steeds meer ouders zoeken daarom naar alternatieven, zeker nu zij weer vaker op kantoor werken."

Volgens onderzoek uit maart zijn er wachtlijsten bij 92 procent van de kinderdagverblijven, bij 85 procent van de bso's en 59 procent van de peuteropvang. Ook andere au-pairbureaus denken dat de stijgende vraag naar au pairs hiermee verband houdt.

Soms goedkoper dan kinderopvang

Ellen Heesen-Hiemstra, directeur van House-o-Orange Au Pairs, onderscheidt vier groepen die het meest gebruikmaken van een au pair: gezinnen met twee fulltime werkende ouders, gezinnen met pasgeboren baby's, alleenstaande moeders en expats die in hun thuisland ook inwonende hulp in dienst hadden.

Volgens haar hebben au pairs meerdere voordelen voor deze groepen. "Een au pair woont bij het gezin thuis en is daarom flexibel. Dat is vooral handig voor ouders met onregelmatige werktijden zoals medici, omdat zij vaak moeite hebben met de strakke tijden van de kinderopvang."

Een au pair is soms ook goedkoper dan de kinderopvang, vult Kok aan. "De kinderopvang berekent per kind de kosten, terwijl een au pair een vast bedrag per maand krijgt. Voor gezinnen met een hoog inkomen en meerdere kinderen kan een au pair voordeliger zijn."

Gemiddeld kost een au pair tussen de 600 en 800 euro per maand. Bij Nina.Care betaalt een gezin maandelijks zo'n 500 euro. Daarvan gaat 340 euro zakgeld naar de au pair (dat is een bij wet vastgesteld maximaal bedrag) en is de rest voor taalcursussen en verzekeringen. Als een gezin zelf op zoek gaat naar een au pair kost dat zo'n 2000 euro en betaalt het ook de helft van het vliegticket. Het visum van een au pair die van buiten de Europese Unie komt, kost 350 euro.

Toezicht

Ouders moeten er niet te makkelijk over denken, waarschuwt directeur Jolanda de Heiden van Au Pair Exclusive. "Au pairs komen uit landen met een heel andere cultuur, zoals de Filipijnen of Zuid-Afrika. Als au pairs naar Nederland komen, weten ze meestal niets over de Nederlandse gebruiken en regels. Ouders moeten in staat zijn daarmee om te gaan en fouten kunnen vergeven."

De bureaus kijken ook met enige voorzichtigheid naar de trend. "Au pairs zijn geen fulltime oppassers en mogen ook niet dienen als goedkope huishulp", benadrukt De Heiden. "Au-pairbureaus zijn wettelijk verplicht daar tijdens de intakegesprekken en nazorg toezicht op te houden en moeten voorkomen dat gezinnen misbruik maken van de au pair."

Ook de IND onderstreept dat au pairs niet ingezet mogen worden als fulltime medewerker. Volgens de wet hebben au pairs recht op twee dagen vrij en mogen zij niet meer dan dertig uur per week op de kinderen passen. Als blijkt dat au-pairbureaus of gezinnen de regels verwaarlozen en misbruik maken van au pairs, kunnen zij een boete krijgen.