Blauwtongvirus rukt op in Nederland, besmettingen op honderden plekken
Het blauwtongvirus verspreidt zich in rap tempo door Nederland. Begin september werd het virus op vier schapenhouderijen in Noord-Holland en Utrecht vastgesteld, maar inmiddels blijkt uit cijfers van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) dat er in ieder geval 319 bedrijven besmet zijn. De meeste liggen in het midden van het land, maar steeds vaker duikt het virus ook in andere regio's op. Ook koeien raken besmet.
Het is voor het eerst sinds 2009 dat de ziekte, die geen gevaar voor mensen vormt, weer in Nederland aanwezig is.
Land- en Tuinbouworganisatie Nederland (LTO) krijgt via haar leden te horen dat "de ziekte ernstige vormen aanneemt". "Helaas krijgen we veel meldingen binnen over hoge sterfte onder getroffen schapen", zegt Jeannette van de Ven, portefeuillehouder Gezonde Dieren van de LTO. Het gaat om ruim 400 meldingen. "Daarnaast komen ook steeds meer meldingen over runderen met ernstige ziekteverschijnselen binnen. Onze leden maken zich zorgen en dat is begrijpelijk als we kijken naar het ziekteverloop."
'Stille ramp'
Hoeveel schapen en koeien tot nu toe aan het virus zijn bezweken is niet duidelijk. Volgens Siert-Jan Boersema, schapenhouder en dierenarts in De Rijp, lijkt het virus zich dit keer veel sneller te verspreiden dan bij de vorige uitbraak zeventien jaar geleden.
"Het is bijna niet bij te benen. Bij behandeling in een vroeg stadium kun je dieren er nog doorheen trekken, maar op het moment dat je later bent lukt dat minder goed." Boersema heeft zelf vijftig schapen. Vorige week stierven er zes, één overleefde de besmetting.
In Utrecht werken dierenartsen zich deze week een slag in de rondte. "Het is zo druk dat we het nauwelijks aankunnen", zei herkauwerdierenarts David Speksnijder eerder tegen week tegen RTV Utrecht. Hij en zijn collega's zagen tientallen dode dieren. "Dit is een stille ramp."
Een kleine schapenboer in Kortenhoef in Noord-Holland raakte vijf van zijn acht schapen kwijt, zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal. Ook een koe is er slecht aan toe. Blauwtong heeft in de omgeving flink toegeslagen, zegt zijn vrouw. "Bij ons zijn het er vijf van de acht, maar er zijn ook schapenboeren met honderd en veertig schapen. Echt diepbedroevend is het."
Een geschikt vaccin
Het ministerie van Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit zegt druk bezig te zijn met het zoeken naar een vaccin. Volgens schapenspecialist Mark van der Heijden van de Universitaire Landbouw Huisdierenpraktijk, is daar voorlopig nog geen zicht op. "We hebben hier te maken met type 3. De blauwtonginfectie in 2006, 2007 en 2008 was type 8. Daar is toen een vaccin voor gekomen. Alleen het is niet zo dat het vaccin voor type 8 ook bescherming geeft tegen type 3."
En al zou er nu gevaccineerd worden, is het volgens Van der Heijden de vraag wat voor nut dat nog heeft in de gebieden waar het virus nu al hard rondgaat. "Voordat de dieren beschermd zijn door een vaccin, ben je minimaal zes weken verder."
Het ministerie onderzoekt of en hoe snel er buiten Europa een veilig en goedwerkend vaccin beschikbaar is voor dit type virus. Mogelijk kan het uit Zuid-Afrika komen, maar dat vaccin is nog niet goedgekeurd voor Europa. Het ministerie zegt in gesprek te zijn met alle betrokken partijen. "Daarnaast zijn we in gesprek met farmaceuten in Nederland voor een oplossing op de langere termijn."
